Monitor Prawniczy

nr 8/2014

O zagrożeniu surową karą, jako samoistnej przesłance tymczasowego aresztowania – krytycznie

Kazimierz J. Pawelec
Autor jest adiunktem w Instytucie Nauk o Bezpieczeństwie Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, adwokatem ORA w Warszawie; ORCID: 0000-0001-8669-0249.
Abstrakt

Praktyka stosowania i przedłużania aresztów tymczasowych w oparciu o przesłankę z art. 258 § 2 KPK budzi poważne zastrzeżenia, zwłaszcza przez jej automatyzm. Areszt tymczasowy jest nadużywany, a jego cele rozmijają się z ustawową regulacją. Przyzwolenie na taką praktykę dał art. 258 § 2 KPK, toteż zasadny jest postulat de lege ferenda, aby powołany przepis został usunięty, gdyż jego funkcje z powodzeniem może realizować art. 258 § 1 pkt 1 i 2 KPK bez potrzeby odwoływania się do domniemania, praktycznie niesprawdzalnego. Okazję do tego stanowiła nowelizacja KPK dokonana ustawą z 27.9.2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, jednak ustawodawca nie skorzystał z tej możliwości.
W niniejszym artykule przedstawiono argumenty uzasadniające zasadność wskazanego postulatu de lege ferenda i przemawiające za tym, że zagrożenie tzw. surową karą pozbawienia wolności nie może być domniemane, toteż nie może świadczyć o woli oskarżonego utrudniania prowadzonego przeciwko niemu postępowania karnego, chyba że zgromadzone dowody wykażą realność podejmowania przez niego działań wyczerpujących dyspozycję art. 258 § 1 lub 2 KPK. Wskazana w art. 258 § 2 KPK przesłanka szczegółowa uzasadniająca tymczasowe aresztowanie (także jego przedłużenie) jest zbędna, gdyż jej rolę spełniają przesłanki szczegółowe wskazane w art. 259 § 1 pkt 1 i 2 KPK, a prognozowane orzeczenie o ewentualnie wymierzonej karze pozbawienia wolności nie ma jakiegokolwiek znaczenia.