Monitor Prawniczy

nr 7/2014

Konstytucyjne i ustawowe pojęcie rodziny

Bogusław Banaszak
Profesor Uniwersytetu Wrocławskiego.
Michał Zieliński
Doktor nauk prawnych.
Abstrakt

W 2013 r. Sejm obecnej kadencji odrzucił w pierwszym czytaniu 5 projektów ustaw dotyczących szeroko rozumianej regulacji związków partnerskich. Przed i po głosowaniu w Sejmie podnosiły się głosy, że należałoby zredefiniować pojęcie rodziny, w szczególności poszerzyć jej zakres podmiotowy o nowe elementy, jak również uznać za rodzinę niestandardowe formy wspólnego spędzania życia przez ludzi. Dyskusja ta stymuluje zainteresowanie opinii publicznej konstytucyjną i ustawową regulacją małżeństwa i rodziny w Polsce oraz prawną definicją obydwu tych pojęć. W niniejszym artykule przedstawiono prawne rozumienie pojęcie rodziny występujące w Konstytucji i aktach prawnych niższego rzędu. Przedmiotem opracowania jest tylko pojęcie rodziny, a pojęcie małżeństwa jest rozważane jedynie w kontekście korespondującym z rodziną. Może być ona oparta nie tylko o małżeństwo. Dlatego też należy odnieść się do istniejących w życiu społecznym instytucji zapewniających wspólne życie rodziców i dzieci (niekoniecznie mających charakter prawny). Istotne jest zatem również rozważenie, czy relacje określane jako narzeczeństwo, konkubinat, jednopłciowe związki partnerskie i rodziny zastępcze mogą być utożsamiane z tradycyjnie rozumianym pojęciem rodziny.