Abstrakt

I. Obowiązujący od ponad 2 lat przepis art. 369 § 3 KPC służyć miał realizacji dwóch celów¹. Jego wprowadzenie stanowiło wyraz przekonania, że dotychczasowy stan rzeczy, w którym omyłkowe wniesienie apelacji bezpośrednio do sądu ad quem z reguły pociąga za sobą w ostatecznym rezultacie utratę możliwości jej skutecznego wniesienia, cechował zbyt daleko idący rygoryzm. Strona, która wniosła terminowo apelację do sądu właściwego do jej rozpoznania, była bowiem traktowana de facto tak, jak strona, która wniosła apelację do dowolnego sądu, albo strona, która wniosła apelację po upływie terminu. Ponadto, przepis ten uzupełnić miał brak wyraźnej podstawy prawnej dla przyjętego w praktyce sposobu postępowania polegającego na tym, że sąd ad quem przekazywał nieprawidłowo wniesioną apelację sądowi a quo jako funkcjonalnie właściwemu do jej przyjęcia². Stosownie do tego, w art. 369 § 3 KPC postanowiono, że w sytuacji, w której przed upływem terminu do wniesienia apelacji strona wniosła apelację do sądu II instancji, termin do wniesienia apelacji uważa się za zachowany, a sąd II instancji niezwłocznie przesyła apelację do sądu, który wydał zaskarżony wyrok. W literaturze zwrócono uwagę, że sposób zredagowania art. 369 § 3 KPC świadczy o tym, iż sądem właściwym do wniesienia apelacji w dalszym ciągu pozostaje sąd, który wydał zaskarżony wyrok³. Wniesienie apelacji do sądu ad quem jest wniesieniem jej do sądu niewłaściwego i w tym sensie rozwiązanie przyjęte w art. 369 § 3 KPC zbliżone jest do obowiązującego w postępowaniu karnym, w którym wykorzystuje się ogólniejszą regułę, zgodnie z którą pismo omyłkowo wniesione przed upływem terminu do sądu niewłaściwego uważa się za wniesione z zachowaniem terminu (art. 125 KPK). Przepis art. 369 § 3 KPC nie dotyczy jednak każdego przypadku wniesienia apelacji do sądu niewłaściwego, a jedynie wniesienia jej do sądu II instancji w konkretnym układzie instancyjnym, ergo do sądu właściwego funkcjonalnie do jej rozpoznania⁴. Nie są nim zatem objęte sytuacje, w których apelacja została wniesiona bezpośrednio do innego sądu wyższego rzędu, lub w których strona wniosła co prawda apelację do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, lecz błędnie określiła właściwy sąd ad quem.