Abstrakt

I. Ustawą z 10.5.2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego¹, wprowadzającą nowe zasady identyfikowania stron postępowania cywilnego, znowelizowano art. 126 § 2, art. 177 § 1 pkt 6 i art. 505³² oraz dodano art. 208¹ KPC. Rozwiązania te odchodzą od tradycyjnej koncepcji oznaczania stron postępowania przy pomocy imienia i nazwiska (nazwy) oraz podanego przez powoda miejsca zamieszkania lub siedziby (adresu) na rzecz wskazania – oprócz tych danych – numeru (symbolu numerycznego) indywidualizującego stronę, którym w przypadku osób fizycznych jest przede wszystkim numer PESEL², a w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych numer KRS³. Wbrew pierwotnym projektom, zgodnie z art. 126 § 2 KPC na powodzie spoczywa ciężar wskazania w pozwie jedynie własnego numeru identyfikacyjnego. Powinność ta nie dotyczy numeru indywidualizującego stronę pozwaną, którego ustalenie należy do sądu (art. 208¹ KPC). Przepis art. 177 § 1 pkt 6 KPC zezwala sądowi zawiesić postępowanie w sytuacji, w której na skutek niewskazania przez powoda danych pozwalających na ustalenie przez sąd numeru indywidualizującego pozwanego (art. 208¹ KPC), sprawie nie można nadać dalszego biegu. W praktyce sądów powszechnych stosowanie tych przepisów napotkało trudności. Część z nich unaoczniła się w prostym stanie faktycznym, w którym Sąd Rejonowy, wobec niemożności ustalenia numeru PESEL pozwanych na podstawie akt sprawy i niewskazania dodatkowych informacji, które pozwoliłyby na ustalenie tego numeru, przez wezwanego do tego powoda, zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 KPC. Rozpoznający zażalenie na to postanowienie Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 KPC warunkowane jest tym, aby w następstwie określonych w tym przepisie okoliczności sprawie nie można było nadać dalszego biegu. Ustalenie numeru PESEL pozwanego nie rzutuje tymczasem na możliwość przeprowadzenia postępowania i wydania wyroku, zważywszy, że w świetle art. 325 KPC zamieszczenie go w sentencji wyroku nie jest wymagane, a numer ten staje się niezbędny dopiero na etapie postępowania o nadanie klauzuli wykonalności⁴. Dysponowanie przez sąd numerem PESEL nie warunkuje ponadto dokonywania doręczeń, ani nie zapewnia, że są one dokonywane pod właściwym adresem. Niejasne jest także, zdaniem SO, na jakim etapie postępowania powinno nastąpić wezwanie powoda do podania informacji pozwalających na ustalenie numeru identyfikacyjnego pozwanego i ewentualne zawieszenie postępowania. Wątpliwość ta wiązała się z faktem, że w okolicznościach sprawy do zawieszenia postępowania doszło we wstępnej fazie postępowania, przed doręczeniem pozwu pozwanym. Zagadnienia te SO zdecydował się przedstawić do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu⁵.