Abstrakt

I. Nie budzi wątpliwości istotne znaczenie gospodarcze prawa użytkowania wieczystego gruntu. Wprawdzie nie milkną również głosy o potrzebie rozważenia, czy współcześnie celowe jest zachowanie tej konstrukcji w systemie prawa, jednak w praktyce ustanawianie użytkowania wieczystego pozostaje sprawnym instrumentem ukierunkowania określonych, społecznie pożądanych sposobów korzystania z nieruchomości skarbowych i komunalnych. W analizie instytucji użytkowania wieczystego tradycyjnie duże zainteresowanie wzbudzała kwestia relacji między zakresem uprawnień właściciela i użytkownika wieczystego. Współcześnie uzasadniony wydaje się powrót do tych zagadnień. Nowa rzeczywistość społeczna i gospodarcza sprzyja pewnej „ekspansywności” w korzystaniu z nieruchomości przez użytkownika wieczystego, dążącego do realizacji własnych potrzeb i zamierzeń. Mowa tu nie tylko o działaniach faktycznych, lecz także o czynnościach oddziałujących na szerzej ujętą sytuację prawną gruntu. Są one uzasadniane specyfiką tego prawa, cechującego się szerokim zakresem uprawnień użytkownika wieczystego oraz daleką perspektywą czasową korzystania z nieruchomości. Częstokroć jednak podejmowanie takich działań przez użytkownika wieczystego zderza się z postawą właściciela żądającego honorowania przysługującego mu prawa własności – w tej sferze, w której nie zostało ono ograniczone oddaniem gruntu w użytkowanie wieczyste.