Monitor Prawniczy

nr 18/2013

Sprawozdanie z polsko-niemieckiej konferencji „Narodowy, Międzynarodowy i Globalny System Wartości Praw Podstawowych”

Katarzyna Niedzielska
Praconik naukowy Katedry Polskiego Prawa Publicznego, Prawa Europejskiego oraz Gospodarczego Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą.
Tobias Szarowicz
Pracownik naukowy Katedry Polskiego Prawa Publicznego, Prawa Europejskiego oraz Gospodarczego Europejskiego Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą.
Abstrakt

W dniach 30–31.5.2013 r. we Frankfurcie nad Odrą i Słubicach odbyła się konferencja naukowa pt. „Narodowy, Międzynarodowy i Globalny System Wartości Praw Podstawowych”, która została zorganizowana przez Katedrę Polskiego Prawa Publicznego, Prawa Europejskiego oraz Gospodarczego Europejskiego Uniwersytetu Viadrina (EUV) we Frankfurcie nad Odrą we współpracy z Zakładem Praw Człowieka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz z German Southeast Center of Excellence for Public Policy and Good Governance (CPG) Thammasat University w Bangkoku. Konferencja stanowiła podsumowanie całego projektu badawczego pt. „Obiektywny system wartości praw podstawowych jako fundament porozumienia polsko-niemieckiego”, wspieranego finansowo przez Polsko-Niemiecką Fundację na Rzecz Nauki. Wszystkie referaty, które zostały wygłoszone w ramach tego projektu, ukażą się jako jeden zbiór przedstawiający jego podsumowanie.

Otwarcie konferencji

Uroczystego otwarcia konferencji w pierwszej kolejności dokonał Prezydent EUV, Dr. Gunter Pleuger, który zaakcentował nowatorski charakter konferencji, przejawiający się m.in. we wspieraniu młodych naukowców poprzez ich aktywny udział w tym przedsięwzięciu. W następnej kolejności wystąpił Witold Gnauck, dyrektor wykonawczy Polsko-Niemieckiej Fundacji na rzecz Nauki, przedstawiając historię oraz zakres działalności Fundacji. Podkreślona została bardzo istotna rola wspólnych transgranicznych projektów prowadzonych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej. Jest to szczególnie istotne w czasach kryzysu, ponieważ m.in. takie właśnie przedsięwzięcia zespalają państwa członkowskie. Głos zabrał także Henning Glaser z CPG na Uniwersytecie Thammasat w Bangkoku, który omówił działalność CPG oraz znaczenie tego centrum badawczego dla rozwoju praw podstawowych w południowo-wschodniej Azji, podkreślając korzyści płynące z komparatystycznych rozważań dotyczących praw podstawowych. Ostatnią witającą osobą był Dr. Jan Schürmann – członek zarządu Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia Prawników. Dr. Schürmann zaprezentował działalność Stowarzyszenia, a także zwrócił uwagę na istotną rolę w poszukiwaniu zarówno cech wspólnych, jak i różnic w systemach prawnych poszczególnych krajów. Zwłaszcza w relacji polsko-niemieckiej można odnaleźć wiele podobieństw. Jako zasadniczą różnicę między obiektywnymi systemami wartości praw podstawowych w Polsce i w Niemczech Dr. Schürmann wymienił fakt, iż polska Konstytucja, inaczej niż niemiecka Ustawa Zasadnicza, zawiera obok katalogu praw podstawowych, także obowiązki obywateli względem państwa.

Referaty wprowadzające

Po części otwierającej konferencję miały miejsce referaty wprowadzające w tematykę spotkania, które zostały wygłoszone przez pomysłodawców i prowadzących projekt. W pierwszym wystąpieniu prof. dr hab. Mirosław Wyrzykowski zwrócił uwagę na istotny problem globalizacji praw podstawowych, jej granic oraz jej wpływu na orzecznictwo. Podkreślił ponadto, że nauka komparatystyczna niesie ze sobą szansę dla lepszej realizacji prawa. Proces porównywania prawa zakłada poszukiwanie różnic i podobieństw przy uwzględnieniu rzetelności oraz obiektywizmu, których można uczyć się dzięki takim spotkaniom, jak niniejsza konferencja. Następnie głos zabrał Prof. Dr. Bartosz Makowicz, który podkreślił znaczenie faktu, iż konferencja odbyła się na polsko-niemieckiej granicy. Ponadto, scharakteryzowany został równoczesny rozwój obiektywnych systemów wartości w Polsce i w Niemczech, który doprowadził do potwierdzenia obowiązywania obiektywnego zastosowania praw podstawowych wobec osób trzecich. Mówca zaznaczył, że [...]