Monitor Prawniczy

nr 9/2012

Rozporządzenie mieniem w tzw. oszustwie sądowym – glosa – V KK 235/09

Robert Zawłocki
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Karnego Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu oraz wykładowcą na Uniwersytecie Szczecińskim oraz Wyższej Szkole Zarządzania i Bankowości w Poznaniu. Specjalizuje się w prawie karnym gospodarczym oraz prawie karnym skarbowym, opublikował z tego zakresu kilkadziesiąt własnych opracowań, w tym komentarze i monografie (m.in. „Podstawy odpowiedzialności karnej za przestępstwa gospodarcze”).
Abstrakt

1. Jeżeli skutkiem popełnienia przestępstwa określonego w art. 286 § 1 KK jest wydanie przez sąd, w postępowaniu cywilnym, postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku na podstawie sfałszowanego testamentu, to dalsze czynności będące efektem uzyskania takiego dokumentu urzędowego (np. wpis do księgi wieczystej, zawarcie umów przenoszących własność nieruchomości) od strony normatywnej nie mogą być ujmowane jako „rozporządzenie mieniem”, albowiem skutek przestępny następuje przez pierwszą dyspozycję o takim charakterze. Dalsze czynności nastawione są wówczas na realizację celu, czyli osiągnięcie korzyści majątkowej. (…)
2. Niekorzystnym rozporządzeniem mieniem w rozumieniu art. 286 § 1 KK może być również wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, uzyskanego na skutek świadomego wprowadzenia sądu w błąd co do – niezgodnego z rzeczywistością – tytułu dziedziczenia czy kręgu uprawnionych spadkobierców, o ile prowadzi do pogorszenia sytuacji majątkowej pokrzywdzonego w zestawieniu z sytuacją, gdyby postanowienie to odzwierciedlało rzeczywisty stan prawny w zakresie prawa do dziedziczenia spadku. (…)
Wyrok SN z 14.1.2010 r., V KK 235/09, OSNKW Nr 6/2010, poz. 50, s. 11–12