Abstrakt

O sankcjach za nieprzestrzeganie przepisów ustawy hazardowej¹ niejednokrotnie już pisano, najczęściej – niestety słusznie – krytycznie². Negatywne skutki pośpiechu jaki towarzyszył stanowieniu prawa zawartego w rzeczonej ustawie są dostrzegalne również w praktyce sądowej, w szczególności, gdy chodzi o stosowanie przepisów art. 142 HazardU. Zgodnie z pierwszym przepisem zawartym w tym artykule, osoba kierująca działalnością gastronomiczną, handlową lub usługową w lokalu, w którym znajduje się punkt gry na automatach o niskich wygranych, jest obowiązana pisemnie powiadomić właściwego ze względu na lokalizację lokalu naczelnika urzędu celnego o wstawieniu do lokalu automatu do gier – przed jego uruchomieniem. W art. 142 ust. 2 HazardU ustawodawca zdecydował, że ten kto wbrew temu obowiązkowi nie zawiadamia naczelnika urzędu celnego o wstawieniu do lokalu automatu do gier podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Prima facie wydawałoby się, że nie respektując nakazu określonego w art. 142 ust. 1 HazardU popełnia się wykroczenie skarbowe – zasugerował to wyraźnie ustawodawca w kolejnym przepisie wymienionego artykułu. Sugestia ta jest jednak myląca, a skutki tej ewidentnie złej merytorycznie regulacji znacznie dalej idące niż mogłoby się to wydawać.

Wykroczenie skarbowe, które nie jest wykroczeniem skarbowym

Jak wiadomo, wykroczenia skarbowe to czyny zabronione, społecznie szkodliwe w stopniu więcej niż znikomym, zawinione, o znamionach określonych w Kodeksie karnym skarbowym³ zagrożone karą grzywny określoną kwotowo⁴. Jedną z cech charakterystycznych wykroczeń skarbowych jest to, że ustawowe określenie znamion tych czynów zabronionych jako takich ma miejsce wyłącznie w KKS. Wyraźnie stanowi o tym przepis art. 53 § 1 zd. 2 KKS i nie wydaje się, aby miał to być jedynie postulat kierowany do ustawodawcy⁵. Przeciwnie, jest to raczej przepis kierowany do interpretatora tekstu ustawy karnej, którego funkcją jest wyznaczenie zakresu pojęcia „wykroczenie skarbowe” używanego w kodeksie⁶. Z treści tego przepisu można łatwo wyprowadzić wniosek, że wszelkie czyny zagrożone pod groźbą kary grzywny oznaczonej kwotowo znajdujące się poza KKS nie są wykroczeniami skarbowymi⁷.

Już w uchwale pełnego składu Izby Karnej Sądu Najwyższego z 4.4.2005 r.⁸, a więc jeszcze przed nowelizacją KKS, którą wprowadzono zd. 2 do przepisu art. 53 § 1 KKS, wyrażono pogląd, że prawo karne skarbowe stanowiąc w pełni autonomiczną dziedzinę prawa karnego ma wyłączność na statuowanie czynów karalnych. Właśnie tę wyłączność, jak pisze L. Wilk, zadekretowano wprowadzając do KK przepis art. 53 § 1 zd. 2 KKS, co zaakcentowało hermetyczny i zamknięty charakter tego kodeksu⁹. Nie można też nie dostrzec [...]