Abstrakt
Niniejszy artykuł stanowi polemikę z artykułem Dariusza Kotłowskiego, Olgi Marii Piaskowskiej oraz Krzysztofa Sadowskiego „Kurator procesowy dla osoby nieznanej z miejsca pobytu w postępowaniu cywilnym – osoba zapewniająca stronie prawo do obrony, czy figurant?”, który ukazał się w MoP Nr 12/2010. Autor ustosunkowuje się do głównych tez przedstawionych w przywołanym artykule prezentując własne, odmienne w wielu miejscach, stanowisko.
Wprowadzenie
Moje zainteresowanie przywołanym tekstem1 wynikało przede wszystkim z tego, że jako urzędnik sądowy od dziesięciu lat pełnię funkcję kuratora procesowego w różnych sprawach (o stwierdzenie nabycia spadku, o dział spadku, o podział majątku dorobkowego, o wyjawienie majątku, o złożenie do depozytu, o zapłatę, o wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych, o eksmisję i wielu innych), łącznie w prawie 120. Dawno już zwróciłem uwagę na niewielką liczbę publikacji poświęconych zadaniom i obowiązkom curatora absentis. Podobnie Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury wydaje się nie dostrzegać problemu i nie organizuje żadnych szkoleń dla pracowników sądowych, którzy „udzielają się” jako kuratorzy. Dlatego też po zapoznaniu się ze wspomnianym wyżej opracowaniem z przykrością muszę stwierdzić, że tekst ten mocno mnie rozczarował. Zamiast rzetelnej analizy problemu spotkałem się tylko ze zbiorem pobożnych życzeń Autorów, którzy dochodząc do wniosku, że kuratorami procesowymi mogą być tylko asystenci sędziego, nie tylko nie przedstawili – jak dla mnie – żadnej przekonującej argumentacji, ale przy okazji wykazali się nieznajomością realiów sądowych oraz skromną praktyką. Co więcej, Autorzy nie zadali sobie nawet trudu podejścia do tematu w sposób systemowy i pozwolili sobie na zbyt daleko idącą swobodę interpretacyjną.
Kurator procesowy – uwagi praktyka
„Funkcja kuratora ustanowionego w sprawie nie ogranicza się zatem tylko do doręczenia mu odpisu pozwu, czy też innych pism procesowych, orzeczeń i zarządzeń oraz zawiadomienia o terminie rozprawy. Kurator ma bezwzględny obowiązek podejmowania wszelkich czynności procesowych mających na celu obronę praw osoby reprezentowanej. Z powyższego wynika oczywisty wniosek, że kuratorami mogą być – poza osobami bliskimi strony – ustanawiane jedynie te osoby, które posiadają wiedzę prawniczą”2.
Żaden ze znanych mi przepisów prawa nie mówi, że kuratorami muszą być osoby posiadające wiedzę prawniczą, tj. wykształcenie prawnicze [podkr. – T.M. N.]. Sami Autorzy nie potrafili wskazać, na jakiej podstawie doszli do takiego wniosku (poza interpretacją zmierzającą najwyraźniej w kierunku sofistyki). Zresztą jak słusznie zauważył [...]