Abstrakt
Artykuł przedstawia zagadnienie obowiązku precyzyjnego wymienienia załączników do pozwu jako jeden z wymogów formalnych, którego niespełnienie wywołać może negatywne skutki procesowe. Konkluzję stanowi stwierdzenie, że wymóg wymienienia w pozwie załączników jest spełniony tylko wówczas, gdy strona wymienia wszystkie składane przez siebie załączniki w sposób umożliwiający ich identyfikację.
Wprowadzenie
W pozwie należy precyzyjnie wymienić załączniki, i to w sposób umożliwiający ich identyfikację. Bardzo często jest jednak tak, że powód, nawet reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, albo w ogóle nie czyni zadość temu obowiązkowi, albo ogranicza się do wskazania, że przedkłada wraz z pierwszym pismem procesowym odpis pozwu i wszystkich załączników. Równie często się zdarza, że strona powodowa jedynie wskazuje, jakie rodzajowo oznaczone dokumenty załącza. Wówczas powód wymienia wśród załączników takie dokumenty jak faktury, rachunki, protokoły, potwierdzenia wpłaty, listy przewozowe, a zatem dokumenty, których bliżej nie indywidualizuje. W takiej sytuacji pojawia się pytanie, czy nieprecyzyjne wymienienie załączników stanowi brak formalny pozwu, uniemożliwiający nadanie pismu biegu.
W literaturze przedmiotu trudno jest znaleźć jednoznaczną odpowiedź na pytanie, czy wymienienie załączników należy w ogóle traktować jako wymóg formalny pisma procesowego. Niektórzy przedstawiciele doktryny nazywają warunkami formalnymi pozwu wszystkie wymogi pisma procesowego wyszczególnione w art. 126 KPC1. Inni zdają się sugerować, że obowiązek wymienienia załączników nie jest wymaganiem formalnym, jako że jedynie wymagania dotyczące zewnętrznej formy samego pisma można uznać za tzw. warunki formalne2.
Wymienienie załączników
W pierwszej kolejności istnieje konieczność rozważenia, czym w ogóle są załączniki i w jaki sposób powinny być wymienione.
Z treści art. 126 § 1 pkt 5 KPC wynika, że każde pismo procesowe, a zatem również pozew, powinno zawierać wymienienie załączników. Dla zrozumienia funkcji i istoty załącznika istotne znaczenie ma również treść przepisu art. 128 KPC, który stanowi, że do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie załącznika do akt sprawy. Już pobieżna analiza tych przepisów zdaje się potwierdzać tezę, że między tymi przepisami istnieje pewien nierozerwalny związek podbudowany wspólnym celem.
| W literaturze przedmiotu wskazuje się na to, że wymienienie załączników polega na wskazaniu rodzaju i liczby odpisów składanego pisma oraz innych załączników składanych w oryginale lub w odpisach. Z kolei przepis art. 128 KPC pozwala ustalić co należy wymienić, a zatem pośrednio wskazuje na to, co powinno być traktowane jako załącznik. Także w innych przepisach KPC zostało wskazane, co powinno podlegać wymienieniu, jako załącznik3. Przykładem niech będzie obowiązek dołączenia do pisma procesowego pełnomocnictwa, jeśli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa (art. 89 § 1 KPC). Artykuł 127 KPC przewiduje możliwość załączenia do pisma dowodów z dokumentów. |
Mając na uwadze przywołane przepisy, a zwłaszcza treść art. 128 KPC, wypada zauważyć, że załącznikiem nie jest odpis pisma procesowego, skoro z treści art. 128 KPC wynika, że do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników. Oznacza to, że ustawodawca nie zalicza odpisu pisma procesowego do załączników. Natomiast, z treści art. 127 KPC wynika, że takim załącznikiem może być przede wszystkim dowód. Nie musi to być wcale dowód z dokumentu. Takim dowodem, załącznikiem może być również zapis na elektronicznym nośniku informacji, fotografia, plan, rysunek, który również może być zwielokrotniony w formie odpisu. Dlatego, wymienienie załączników może także polegać na wskazaniu rodzaju i liczby składanych wraz z pismem procesowym planów, rysunków, czy płyt CD, które stają się załącznikami tego pisma.
Na szczególną uwagę zasługuje – wydawałoby się banalne – stwierdzenie, że wymienienie załączników powinno obejmować wszystkie załączniki, które strona składa do sądu wraz z pismem procesowym4. Chodzi o to, aby strona wymieniła w piśmie procesowym, a zwłaszcza w pozwie, wszystkie załączniki, które faktycznie składa. Załącznikiem jest to, co strona dołącza do pisma procesowego, a nie tylko to, co strona uważa za załącznik. Często się jednak zdarza, że strona procesowa w ogóle nie wymienia, jakie dokumenty załącza albo wymienia tylko te dokumenty, które uznaje przez siebie za istotne. Niekiedy strona ogranicza się do stwierdzenia, że dołącza „wszystkie załączniki”. W takim wypadku w ogóle nie wiadomo, jakie dokumenty miał na myśli podmiot wnoszący pismo procesowe. W żadnym razie nie można wówczas uznać, że ten podmiot dopełnił obowiązku wymienienia załączników, skoro ograniczył się do takiej generalizacji. Można wręcz stwierdzić, że „oznaczył” nieznane przez nieznane. Należy też podnieść, że nie wypełnia obowiązku wymienienia załączników także ta strona, która nie wymienia załączników w sposób precyzyjny, tzn. w sposób umożliwiający identyfikację dokumentu, który został dołączony do pozwu. Niekiedy jest tak, że [...]