Abstrakt

Przeciwdziałanie antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców jest jednym z celów ustawy z 16.2.2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów¹. OchrKonkurU przeciwdziała praktykom ograniczającym konkurencję, antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców i ich związków oraz praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów. Artykuł, podzielony na trzy części, przedstawia praktyczne problemy związane z koncentracjami przedsiębiorców, dotyczące obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji (cz. I), zasad liczenia obrotu (cz. II) oraz reguł ustalania rynków właściwych (cz. III).

Uwagi ogólne

Postępowanie koncentracyjne przed Prezesem UOKiK ma na celu zbadanie rynkowych skutków koncentracji. Przedsiębiorca (przedsiębiorcy) dokonujący zgłoszenia koncentracji ma obowiązek ustalenia rynku właściwego, na który zamierzona koncentracja wywrze wpływ. Ustalenie rynków, na które wpływa koncentracja przedsiębiorców ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia dokonywanej przez Prezesa UOKiK oceny skutków koncentracji dla struktury rynku.

Przedsiębiorca dokonujący zgłoszenia zamiaru koncentracji ma obowiązek podać informacje o rynkach właściwych, na które koncentracja wywiera wpływ w układzie horyzontalnym, wertykalnym i konglomeratowym². Przedstawione na formularzu WID informacje dotyczące wielkości rynku, wielkości sprzedaży i posiadanych w nim udziałach przez przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji, określenie struktury podaży i popytu, pozwolą organowi antymonopolowemu badającemu zgłoszenie zamiaru koncentracji ocenić skutki koncentracji przedsiębiorców. W zależności od charakteru koncentracji Prezes UOKiK będzie mógł ocenić jej wpływ na strukturę rynku. Należy wskazać, że istotnym zagrożeniem dla konkurencji na rynku są koncentracje przedsiębiorców będących konkurentami, czyli tzw. koncentracje poziome (horyzontalne), natomiast najmniej groźne są koncentracje wertykalne i konglomeratowe (tzw. koncentracje pionowe).

Prezes UOKiK na podstawie informacji przekazanych przez przedsiębiorcę dokonującego zgłoszenia, ocenia, czy w wyniku koncentracji nie powstanie lub nie umocni się pozycja dominująca na rynku, w wyniku czego konkurencja zostanie istotnie ograniczona³. Zatem należy wskazać, że Prezes UOKiK dokonując stwierdzenia niekorzystnego wpływu koncentracji na rynek jest zobowiązany wykazać, że w wyniku jej dokonania powstanie lub umocni się pozycja dominująca na rynku, a w konsekwencji konkurencja zostanie istotnie ograniczona.

Szczegółowość informacji potrzebnych do sporządzenia wniosku zgłoszeniowego sprawia, że przedsiębiorcy dokonujący zgłoszenia zamiaru koncentracji mają problemy z właściwym ustaleniem niektórych z nich, zwłaszcza dotyczy to informacji o rynkach właściwych, na które koncentracja wywiera wpływ (horyzontalnych, wertykalnych, konglomeratowych). Poniżej przedstawione wyjaśnienia mają przybliżyć zasady ustalania rynków właściwych w sprawach koncentracji oraz ukazać praktyczne problemy z tym związane. W tym celu dokonano omówienia nie tylko aktualnego stanu prawnego, lecz również orzecznictwa organu antymonopolowego.

Rynek właściwy

Ustawodawca w art. 4 pkt 8 OchrKonkurU definiuje rynek właściwy. Na pojęcie rynku właściwego składa się rynek produktowy i geograficzny. Zatem ustalając rynek właściwy, na który koncentracja wywrze wpływ, należy dokonać jego wyodrębnienia w znaczeniu produktowym i asortymentowym.

Zgodnie z brzmieniem art. 4 pkt 8 OchrKonkurU przez rynek właściwy rozumie się rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, uznawane są przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji. A zatem, rynek ten wyznaczają zasadniczo dwa elementy: towar (rynek produktowy) i terytorium (rynek geograficzny).

Przedsiębiorca dokonujący zgłoszenia koncentracji jest obowiązany [...]