Abstrakt

Od 10.4.2010 r. obowiązują przepisy dotyczące skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego (art. 285a–285l ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi¹), która to instytucja, mająca charakter nadzwyczajnego środka zaskarżenia, została wprowadzona do postępowania sądowoadministracyjnego na mocy art. 2 pkt 14 ustawy z 12.2.2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi². Wydaje się jednak, że ustawodawca – niestety chyba już tradycyjnie – nie zadbał o należytą precyzję legislacyjną, wskutek czego powstał problem dotyczący charakteru wpisu (opłaty) od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego, co ma również swoje dalsze konsekwencje z punktu widzenia sposobu i trybu uiszczania tego wpisu (opłaty).

Uwagi wstępne

Wprowadzone z dniem 10.4.2010 r. przepisy art. 285a–285l PrPSA normujące postępowanie w sprawach ze skarg o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego są niewątpliwie wzorowane na treści art. 424¹–424¹² KPC. Te ostatnie jednak w ogóle nie regulują kwestii dotyczących charakteru opłaty od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wydanego w postępowaniu cywilnym, bowiem zagadnienia te zostały unormowane w przepisach ustawy z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych³ (zob. przede wszystkim art. 3 ust. 2 pkt 3 oraz art. 18 ust. 2 KSCU). W tej sytuacji ustawodawca, recypując rozwiązania przyjęte w art. 424¹–424¹² KPC na grunt postępowania sądowoadministracyjnego, stanął przed koniecznością odrębnego uregulowania kwestii dotyczących wpisu (opłaty) od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego, czego efektem jest art. 285a § 4 PrPSA stanowiący, iż wspomniana skarga „podlega opłacie stałej”. I to właśnie ten lakoniczny przepis jest źródłem problemów, które zostaną poruszone w dalszej części niniejszego artykułu.

„Opłata stała” – nieznane pojęcie i nieznana wysokość

Przede wszystkim należy wskazać, że PrPSA nie zna pojęcia „opłata stała”, bowiem w świetle art. 211–212 w zw. z art. 230–231 PrPSA w postępowaniu sądowoadministracyjnym mamy do czynienia wyłącznie z kategorią opłat sądowych, którymi są wpis oraz opłata kancelaryjna, przy czym wpis może mieć charakter stały lub stosunkowy. W postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie występuje natomiast w ogóle należność pieniężna, która miałaby postać „opłaty stałej”. Najwyraźniej zatem ustawodawca przeoczył fakt, że jednolitą kategorią opłat posługuje się wyłącznie KSCU, natomiast PrPSA oraz wydane na podstawie art. 233 tej ustawy rozporządzenie Rady Ministrów z 16.12.2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi⁴ operuje pojęciem wpisu – stałego lub stosunkowego.

Powyższa nieścisłość terminologiczna nie byłaby może aż tak problematyczna, gdyby nie kolejna luka w przepisach polegająca na tym, iż ani w PrPSA, ani w WpisAdmR, nie została określona wysokość opłaty stałej, która stosownie do art. 285a § 4 PrPSA miałaby być pobierana od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego.

Wskazane ułomności omawianych przepisów są oczywistą konsekwencją tego, że ustawodawca wprowadzając do postępowania sądowoadministracyjnego instytucję skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia po pierwsze, zignorował przyjętą w tym postępowaniu klasyfikację rodzajów kosztów sądowych oraz obowiązujące w tym zakresie nazewnictwo, a po drugie, nie zdecydował się na znowelizowanie również art. 230 § 2 PrPSA oraz unormowań WpisAdmR poprzez uzupełnienie tych przepisów o pojęcie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz wskazanie konkretnej wysokości wpisu od tej skargi. Natomiast należało określić co najmniej wysokość „opłaty stałej”, o której mowa w art. 285a § 4 PrPSA.

Wpis stały lub stosunkowy

W świetle przedstawionej „niedoskonałości” przepisów dotyczących wpisu (opłaty) od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego należy zastanowić się nad odpowiedzią na zasadnicze w tej sytuacji pytanie o to, jakim wpisem (opłatą) i w jaki sposób należy tę skargę opłacać.

Na gruncie istniejącego stanu prawnego jedynym możliwym rozwiązaniem wskazanego problemu wydaje się [...]