Monitor Prawniczy

nr 12/2009

O skarbach "de lege lata" i "de lege ferenda"

Krzysztof Mularski
Autor jest doktorantem w Katedrze Prawa Cywilnego, Ubezpieczeniowego i Handlowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, aplikantem radcowskim.
Abstrakt

Zadaniem niniejszego opracowania jest próba przeprowadzenia analizy przepisów prawnych dotyczących znalezienia rzeczy z różnych względów uznanych za wartościowe. Praca koncentruje się na art. 189 KC, niemniej konieczne będzie naszkicowanie również innych przepisów normujących cywilnoprawne skutki znalezienia wartościowego przedmiotu, w szczególności przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz Kodeksu morskiego. Przeprowadzona analiza powinna pozwolić na sformułowanie i uzasadnienie wniosków de lege ferenda dotyczących art. 189 KC oraz OchrZabU w zakresie, w jakim przepisy te normują nabycie własności znalezionej rzeczy. W polskiej literaturze cywilistycznej brak jest kompleksowego opracowania, nawet mieszczącego się w ramach artykułu, problematyki związanej z art. 189 KC; dotychczasowe wypowiedzi formułowane były raczej w ramach komentarzy albo na marginesie innych rozważań. Niniejsza praca próbując wypełnić choćby w jakimś stopniu tę „doktrynalną lukę”, nie rości pretensji do wyczerpującego charakteru; wiele uwag mieć będzie zdecydowanie szkicowy charakter. Przede wszystkim zakres pracy ograniczony jest do problematyki prawnorzeczowej, zwłaszcza problematyki nabycia własności znalezionych rzeczy. Inne pojawiające się zagadnienia, zwłaszcza zobowiązaniowej natury, będą więc najczęściej jedynie sygnalizowane.