Abstrakt
W obecnym stanie naszego ustawodawstwa największe problemy interpretacyjne powstają na styku różnych gałęzi, czy dziedzin prawa. Jest to problematyka szczególnie istotna dla praktyków prawa, zwłaszcza że rzadko dostrzegana w komentarzach oraz opracowaniach monograficznych. Szczególnie wiele wątpliwości związanych jest z ustawą z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze1. Autor niniejszego artykułu zajmował się już tym zagadnieniem w zakresie problemów powstających w odniesieniu do zastosowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniach uregulowanych PrUpadNapr2. Niniejsze opracowanie jest poświęcone wybranym zagadnieniom związanym z ogłoszeniem upadłości spółki publicznej, będącej spółką akcyjną3.
Zagadnienia ogólne
Zgodnie z art. 4 pkt 20 ustawy z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych4 spółką publiczną jest spółka, „w której co najmniej jedna akcja jest zdematerializowana w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi”. Do definicji tej odwołuje się również art. 3 pkt 26 ustawy z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi5. Przedmiotem niniejszego opracowania będzie funkcjonowanie spółki publicznej po ogłoszeniu jej upadłości, niezależnie od tego, czy ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu (art. 14 PrUpadNapr), czy tzw. upadłość likwidacyjną. Ze względu na objętość niniejszego artykułu oraz fakt, że zagadnienia ogólne dotyczące postępowania upadłościowego zostały obszernie i wielokrotnie opisane w opracowaniach komentarzowych, nacisk zostanie położony na odrębności postępowania upadłościowego w stosunku do spółki publicznej.
PrUpadNapr w niewielu miejscach przewiduje szczególne regulacje dotyczące spółki publicznej.
Zawierają je następujące przepisy: 1) art. 22 ust. 1 pkt 5 PrUpadNapr, nakazujący wskazanie we wniosku o ogłoszenie upadłości, czy spółka jest spółką publiczną; 2) art. 53 ust. 4 PrUpadNapr, nakazujący doręczyć postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki publicznej Przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego (dalej jako: KNF); 3) art. 316 ust. 3 i art. 320 pkt 2 i 7 PrUpadNapr, regulujący pewne odrębności przy sprzedaży przedsiębiorstwa spółki publicznej. |
Ponadto jest jeszcze budzący wątpliwości co do zakresu zastosowania art. 53 ust. 5 PrUpadNapr, nakazujący powiadomić o ogłoszeniu upadłości KNF, właściwą izbę skarbową oraz właściwy oddział zakładu ubezpieczeń społecznych, przy czym powiadomienie kierowane do KNF powinno nastąpić w dniu ogłoszenia upadłości i zostać dokonane przy zastosowaniu środków bezpośredniego przekazu informacji, takich jak telefon, faks, poczta elektroniczna. Niektórzy autorzy przyjmują, że przepis ten znajduje zastosowanie wyłącznie do spółek publicznych6, inni zaś utrzymują, że obowiązek określony w art. 53 ust. 5 PrUpadNapr w zakresie w jakim dotyczy powiadamiania KNF znajduje zastosowanie wyłącznie do ogłoszenia upadłości spółki publicznej, w pozostałym zaś zakresie znajduje zastosowanie do każdej spółki7.
A. Jakubecki – prezentujący drugi z opisywanych wyżej poglądów – zwraca uwagę na niefortunne sformułowanie przepisu, które może sugerować, że przewidywany w nim obowiązek powiadomień KNF dotyczy również wszystkich podmiotów8. Z pewnymi wahaniami należy przychylić się do drugiego poglądu. Rzeczywiście art. 53 ust. 5 PrUpadNapr literalnie interpretowany nakazywałby zawiadomić wszystkie wskazane w nim organy, niezależnie od tego czy ogłoszono upadłość spółki publicznej, czy spółki niepublicznej. Brak jednak racjonalnych przesłanek przemawiających za zawiadomieniem KNF w przypadku spółki niepublicznej. Zbędny w takiej sytuacji stawałby się przepis art. 22 ust. 1 pkt 5 PrUpadNapr pozwalający na wcześniejsze ustalenie, że spółka, w stosunku do której złożony został wniosek o ogłoszenie upadłości jest spółką publiczną. Zachodziłoby również przeciwieństwo pomiędzy art. 53 ust. 4 a art. 53 ust. 5 PrUpadNapr, skoro bowiem KNF nie otrzymywałaby postanowienia o ogłoszeniu upadłości spółki niepublicznej, po co byłoby jej zawiadamianie o ogłoszeniu upadłości. |
Nie można natomiast odmówić słuszności poglądowi, że o ogłoszeniu upadłości każdej spółki należy powiadomić właściwą izbę skarbową oraz właściwy oddział zakładu ubezpieczeń społecznych. Przemawia za tym nie tylko literalne brzmienie przepisu, ale również względy praktyczne, brakuje bowiem szczególnych powodów, nakazujących w tych okolicznościach inaczej traktować spółki publiczne, aniżeli spółki niepubliczne.
Przepisy powszechnie obowiązujące nie wykluczają wprost, ani uzyskania statusu spółki publicznej przez spółkę, której upadłość ogłoszono, ani nie powodują natychmiastowej utraty przez nią tego statusu, niezależnie od tego, czy ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika, czy upadłość z możliwością zawarcia układu.
Pomimo braku bezpośredniego zakazu przyjąć jednak należy, że nie powinny [...]