Monitor Prawniczy

nr 5/2008

Konsekwencje wejścia w życie ustawy o licencji syndyka

Anna Gnys
Autorka jest doktorantką INP PAN, głównym specjalistą w Ministerstwie Sprawiedliwości.
Abstrakt

Obowiązująca od 10.10.2007 r. ustawa z 15.6.2007 r. o licencji syndyka1 wprowadza wymóg posiadania licencji dla osób zainteresowanych wykonywaniem czynności syndyka w postępowaniu upadłościowym. Zasady naboru kandydatów do pełnienia tej funkcji, obowiązujące do dnia wejścia w życie ustawy, budziły wiele zastrzeżeń. Była to jedynie formalna weryfikacja wniosków o wpis na listy kandydatów na syndyków upadłości, prowadzone przez prezesów sądów okręgowych, w trybie określonym rozporządzeniem Ministra Sprawied­liwości z 16.4.1998 r. w sprawie szczególnych kwalifikacji oraz warunków wymaganych od kandydatów na syndyków upadłości2. Niniejszy artykuł jest analizą obecnie obowiązujących w tym zakresie uregulowań.

Licencja syndyka

Ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze3 wprowadziła w art. 157 ust. 1 pojęcie licencji syndyka, której uzyskanie uprawnia do pełnienia obowiązków syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy.

Sąd powierza syndykowi wykonywanie przewidzianych w ustawie czynności, związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem, w tym również za upadłego, po utracie przez niego prawa do ich wykonywania po ogłoszeniu upadłości. Katalog wymagań, jakie powinna spełniać osoba ubiegająca się o licencję syndyka określony został w LicSyndykU w sposób adekwatny do obowiązków i uprawnień przyznanych syndykowi, nadzorcy sądowemu i zarządcy przez PrUpadNapr.

Wymogi dotyczące kandydatów ubiegających się o licencję syndyka

Wymogi, jakie musi spełniać osoba ubiegająca się o licencję syndyka określa art. 3 LicSyndykU. O licencję syndyka może ubiegać się osoba posiadająca wykształcenie wyższe, zakończone uzyskaniem tytułem magistra. Ustawa nie przewiduje ograniczeń co do rodzaju studiów i typu uczelni. Jest to istotna gwarancja szerokiego dostępu do uzyskania tej specyficznej kwalifikacji quasi-zawodowej. Wymagane jest również posiadanie nieposzlakowanej opinii i niekaralność za jakiekolwiek przestępstwo. Taka osoba nie może być ponadto podejrzana ani oskarżona o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.

Wniosek do dopuszczenie do egzaminu

Pierwszym krokiem w kierunku uzyskania licencji jest złożenie do Ministra Sprawiedliwości wniosku o dopuszczenie do egzaminu.

Termin do złożenia wniosku liczy się od daty ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronach podmiotowych Ministerstwa Sprawiedliwości i dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, informacji o terminie egzaminu, przy czym wniosek nie może być złożony później niż 45 dni przed wyznaczoną datą egzaminu.

We wniosku należy wykazać spełnienie części wymogów określonych w art. 3 ust. 1 LicSyndykU, a sprecyzowanych w art. 6 ust. 2.

Do wniosku o dopuszczenie do egzaminu należy załączyć: odpis dyplomu potwierdzającego uzyskanie tytułu magistra lub zaświadczenie o ukończeniu wyższych studiów magisterskich albo równorzędnych w przypadku obywateli innych państw, oświadczenie wnioskodawcy, że nie jest podejrzany albo oskarżony o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe, dowód uiszczenia opłaty egzaminacyjnej w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości.

W razie braków formalnych wniosku istnieje możliwość uzupełnienia go w trybie art. 64 § 2 KPA. Nieuzupełnienie braków we wskazanym terminie, spowoduje pozostawienie wniosku bez biegu. Natomiast skutkiem złożenia wniosku po terminie będzie decyzja odmawiająca dopuszczenia do egzaminu, wydana przez przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej, zaskarżalna do Ministra Sprawiedliwości.

Spełnienie wymogów określonych w art. 3 ust. 1 pkt 5, 7, 8 LicSyndykU będzie weryfikowane przez Ministra Spra­wiedliwości, po stwierdzeniu, że osoba ubiegająca się o licencję syndyka spełnia pozostałe wymogi formalne, określone przez ustawę jako kryteria uzyskania licencji syndyka. Może się zatem zdarzyć, że do egzaminu zostanie dopuszczona osoba karana za przestępstwo skarbowe, bądź podejrzana albo oskarżona o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe. Niecelowe jednak byłoby stawianie takich wymogów na etapie przed przystąpieniem do egzaminu, zarówno z uwagi na koszty związane z uzyskaniem odpowiednich informacji, jak i z tego względu, że ustawa jednoznacznie wskazuje tylko wymogi niezbędne do uzyskania licencji syndyka, nie wyodrębniając tych, które powinny być spełnione już na etapie przystępowania do egzaminu.

Przystąpienie do egzaminu i uzyskanie pozytywnego wyniku z obu jego części – pisemnej i ustnej, zamyka pierwszy etap starań o licencję syndyka. Kolejny wniosek dotyczy już bezpośrednio przyznania licencji syndyka.

Wniosek o przyznanie licencji syndyka

Zgodnie z art. 10 LicSyndykU, licencję syndyka przyznaje się na wniosek osoby ubiegającej się o licencję syndyka, złożony nie później niż po upływie dwóch lat od zdania egzaminu. Do wniosku należy załączyć dokumenty potwierdzające spełnienie wszystkich wymogów z art. 3 ust. 1 LicSyndykU, poza tymi, które ustali we własnym zakresie Minister Sprawiedliwości.

Przepisy ustawy ani aktów wykonawczych, nie wskazują sposobu wykazywania spełnienia wymogów określonych w ustawie.

Wnioskodawca jest zobowiązany do [...]