Abstrakt

Wobec trwających prac legislacyjnych związanych z planowaniem wprowadzenia do prawa polskiego instytucji upadłości konsumenckiej warto zastanowić się bliżej nad jej istotą i znaczeniem. W zakresie upadłości konsumenckiej mamy do czynienia z dwoma modelami: angloamerykańskim „fresh start” oraz kontynentalno-europejskim „earned fresh start”. Wspólnym mianownikiem modeli: europejskiego i amerykańskiego jest badanie moralności płatniczej i utrudnianie dostępu do upadłości konsumenckiej. Autor rozważa koncepcję działalności „na przedpolu” upadłości (odpowiedzialne udzielanie kredytu), a także pojęcie nadmiernego zadłużenia. W regulacji upadłości konsumenckiej proponuje model dwuetapowy (faza pozasądowa i sądowa) – najpierw próba sanacji i układu z wierzycielami, gdy upadłość dotyczy przypadków nadmiernego i beznadziejnego zadłużenia pasywnego, tj. niezawinionego przez solidnego konsumenta, który dzięki temu uzyskuje przywilej restytucji statusu obywatela, pracownika i podatnika i nie musi korzystać z opieki socjalnej.
Podkreślenia wymaga preferencja dla modelu restrukturyzacji zadłużenia (plan spłat) z ewentualnym częściowym umorzeniem zobowiązań nad natychmiastowym bezwarunkowym umorzeniem długów.