Abstrakt

W 1892 r. w Niemczech, na życzenie przedsiębiorców klasy średniej, wymyślona została GmbH, jako druga forma spółki kapitałowej, będąca tworem myśli prawodawczej. Od tamtego czasu rozpoczęła ona swoją zwycięską wędrówkę przez świat. Bardzo wielu narodowych ustawodawców przejmowało GmbH, jednak nie wprost w niemieckiej formie, ale po wzbogaceniu jej własnymi uregulowaniami – od pozbawionej wymogu posiadania kapitału angielskiej Limited do wyposażonej w uregulowania o odstąpieniu i prawie pierwokupu francuskiej Société a Responsabilité Limitée. W Niemczech skupiono się jednak przede wszystkim na sukcesie miliona działających GmbH i dlatego przez 115 lat nie dostrzegano potrzeby przeprowadzenia istotnych reform prawa o GmbH. Zmieniło się to gwałtownie wraz z orzecznictwem ETS w sprawach Centros, Inspire Art i Überseering: Nagle Niemcy nie mogły się więcej bronić przed spółkami z państw UE przy pomocy swej „słynnej“ teorii siedziby i zaledwie w ciągu 5 lat powstało w Niemczech między 40 000 a 50 000 angielskich Limited jako konkurencja wobec GmbH. Niemiecki ustawodawca nie chciał i nie mógł tego tak łatwo zaakceptować. Ale cóż było robić? Kierunki możliwych rozwiązań były dwa: Jeden z nich przewidywał uwolnienie GmbH od balastu ponad 115 letniego ustawodawstwa oraz orzecznictwa, aby przez to przywrócić jej atrakcyjność w Niemczech. Drugi z kierunków nie uważał takiego rozwiązania za wystarczające, by móc stanąć w szranki z angielską Limi-ted i żądał kolejnej, prosto skonstruowanej GmbH. Otóż obok niezmienionej, nadal nobliwej GmbH powinna powstać nowa, dużo swobodniej uregulowana forma prawna. Przyjęte w MoMiG z 27.6.2008 r. rozwiązanie stanowi kompromis: nastąpiła zarówno reforma klasycznej GmbH w wielu jej aspektach, jak i powstała dodatkowo GmbH „light” o ładnie brzmiącej nazwie „Unternehmergesellschaft” (UG).