Monitor Prawniczy
nr 17/2008
Europejski Nakaz Zapłaty - cz. II
Autorka jest adwokatem oraz adiunktem na WPiA w Łodzi w Katedrze Postępowania Cywilnego I.
Abstrakt
W dniu 12.12.2006 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły rozporządzenie (WE) Nr 1896/2006 ustanawiające postępowanie w sprawie Europejskiego Nakazu Zapłaty1, które będzie obowiązywało w całości od 12.12.2008 r.
Rozporządzenie ma na celu uproszczenie i przyspieszenie postępowań sądowych w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych w sprawach cywilnych i handlowych poprzez ustanowienie postępowania w sprawie Europejskiego Nakazu Zapłaty oraz umożliwienie swobodnego przepływu Europejskich Nakazów Zapłaty na obszarze Unii Europejskiej bez konieczności wszczynania postępowań pośrednich w Państwach Członkowskich wykonania przed uznaniem i wykonaniem nakazu, a zatem z pominięciem procedury exequatur (art. 1 ust. 1)2. W części I (MoP Nr 16/2008) zaprezentowano zagadnienia ogólne poświęcone ENZ, a także rozpoczęto analizę regulacji zawartych w rozporządzeniu. Część II stanowi kontynuację szczegółowej analizy tego aktu.
Rozporządzenie w sprawie Europejskiego Nakazu Zapłaty (ENZ)
1. Odrzucenie pozwu
Rozporządzenie w art. 11 wskazuje przyczyny odrzucenia pozwu. O przyczynach odrzucenia pozwu powód jest informowany przy użyciu formularza D, wskazanego w załączniku IV. Sąd odrzuca pozew, jeśli:
- wymogi określone w art. 2, 3, 4, 6 i 7 nie zostały spełnione,
- roszczenie jest oczywiście nieuzasadnione,
- powód nie przesłał odpowiedzi w terminie wyznaczonym przez sąd zgodnie z art. 9 ust. 2,
- powód nie przesłał odpowiedzi w terminie wyznaczonym przez sąd lub odrzucił propozycję sądu na podstawie art. 10.
Pierwsza przesłanka dotyczy wyłącznie okoliczności formalnych, które w myśl art. 8 sąd powinien od razu badać i jeśli dają się one uzupełnić lub poprawić sąd wzywa powoda do ich uzupełnienia. Badanie warunków formalnych podlega sprawdzeniu, czy pozew dotyczy sprawy objętej zakresem zastosowania rozporządzenia oraz sprawy transgranicznej, czy pozew obejmuje dochodzenie roszczeń pieniężnych o oznaczonej wysokości, czy sąd jest właściwy w danej sprawie oraz czy pozew zawiera w sobie wszystkie elementy konieczne do wydania na jego podstawie nakazu zapłaty.
Druga przesłanka ma na celu wyeliminowanie roszczeń, które są oczywiście nieuzasadnione.
| Na gruncie polskiego postępowania cywilnego sąd odrzuca pozew tylko z przyczyn formalnych natomiast, gdy roszczenie jest oczywiście nieuzasadnione sąd może tylko oddalić powództwo, gdyż wchodzimy tu już w zakres badania merytorycznego sprawy, a odrzucenie dotyczyć powinno tylko kwestii formalnych3. Ponieważ rozporządzenie nie przewiduje innych możliwości badania pozwu pod kątem merytorycznym, uznano, że nawet stwierdzenie oczywistej bezzasadności nie jest badaniem merytorycznym, dlatego postanowiono również tę przesłankę uznać jako podstawę odrzucenia pozwu. |
Pozostałe dwie podstawy odrzucenia pozwu są efektem zastosowania rozwiązań zawartych w artykułach poprzednich. A zatem, jeśli powód nie poprawi lub nie uzupełni pozwu w terminie zakreślonym przez sąd oraz jeśli powód nie prześle odpowiedzi do sądu w kwestii propozycji sądu, co do częściowego rozstrzygnięcia sprawy, bądź też propozycję takiego rozstrzygnięcia odrzuci, to sąd będzie musiał z tych powodów odrzucić pozew w całości.
Postępowanie w sprawie wydania ENZ jest postępowaniem jednoinstancyjnym. Zgodnie z art. 11 ust. 2, od odrzucenia pozwu nie przysługuje odwołanie. Ustęp 3 tego artykułu pozostawia powodowi jednak pewną furtkę dla dochodzenia swojego roszczenia wskazując, że odrzucenie pozwu nie zamyka powodowi drogi do dochodzenia roszczenia w nowym pozwie o wydanie ENZ, bądź też przy zastosowaniu innej procedury przewidzianej w prawie krajowym Państwa Członkowskiego.
Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, że ustawodawca europejski traktując przesłankę odrzucenia pozwu z powodu oczywistej bezzasadności jako przesłankę formalną, nie dostrzegł problemu powagi rzeczy osądzonej (res iudicata), która mogłaby się pojwić na tle systemów prawnych poszczególnych krajów członkowskich w przypadku wniesienia pozwu w tej samej sprawie, dlatego nie dostrzega tu problemu powagi rzeczy osądzonej, która mogłaby się pojawić na tle systemów prawnych poszczególnych krajów członkowskich.
2. Wydanie ENZ
Do wydania ENZ przez sąd dojdzie, jeśli spełnione zostaną przesłanki określone w art. 8, co powinno nastąpić [...]
