Abstrakt
Tytułowe postępowanie o zwrot przedmiotu z depozytu sądowego wraz z nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego ustawą z 18.10.2006 r. o likwidacji niepodjętych depozytów1 zostało formalnie zrównane z innymi rodzajami postępowań depozytowych. Nowa regulacja doczekała się już pierwszych opracowań2. Wiele kwestii budzi jednak nadal wątpliwości i wymaga dodatkowego omówienia, czemu służy niniejszy artykuł. W ostatniej jego części analizie poddane zostały zagadnienia formalnoprawne zwrotu przedmiotu z depozytu sądowego. W dwóch poprzednich częściach artykułu (cz. I i II – MoP Nr 10 i 11/2008) omówione zostały natomiast jego wątki materialnoprawne.
Zagadnienia formalnoprawne zwrotu przedmiotu z depozytu sądowego
1. Postępowanie depozytowe – zagadnienia ogólne
Pomimo odrębności czterech postępowań depozytowych ich związek i wzajemna zależność nie podlega dyskusji. Tym co łączy wszystkie te postępowania jest właśnie depozyt, czyli przedmiot, który został złożony. Osobiście uważam, że są to subpostępowania, które mogą mieć miejsce w ramach jednego postępowania w sprawie depozytowej. Postępowanie depozytowe wszczynane jest wnioskiem o złożenie i w klasycznym wariancie powinno skończyć się postanowieniem o wydaniu przedmiotu wierzycielowi. Tak jednak być nie musi i może w jego ramach wystąpić postępowanie o zwrot przedmiotu, bądź jego likwidację, a nawet może zaistnieć taka sytuacja, że w ramach jednego postępowania, każde z tych postępowań będzie miało miejsce. Są to postępowania, które wykazują pewne różnice i co istotne każde z nich kończy się wydaniem orzeczenia merytorycznego, mają one swój cel oraz odrębny przedmiot3.
2. Przedmiot postępowania depozytowego
Przedmiotem omawianego tu postępowania jest żądanie skierowane do sądu, by ten wydał orzeczenie, w którym zezwoli wnioskodawcy na wydanie przedmiotu wcześniej zdeponowanego. Drugim elementem roszczenia procesowego są okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie, czyli wskazanie faktu zdeponowania przedmiotu i przyporządkowanie do stosunku prawnego będącego podstawą zdeponowania4.
3. Uczestnicy postępowania depozytowego
Uczestnikiem postępowania (wnioskodawcą) o zwrot przedmiotu z depozytu sądowego jest na ogół dłużnik, który wcześniej zdeponował rzecz. Sąd powinien wezwać także osoby, które uznane zostały za zainteresowane w postępowaniu o złożenie. Będą to osoby wskazane we wcześniejszym wniosku oraz inne, które stały się już uczestnikami postępowania depozytowego.
W toku postępowania depozytowego mogą zachodzić modyfikacje składu osobowego uczestników postępowania.
| Jak pisze B. Dobrzański, w zakresie zainteresowania w sprawie mogą zajść zmiany w toku postępowania. Jeśliby więc zainteresowanie któregoś uczestnika, istniejące poprzednio ustało następnie, a uczestnik ten chciał jednak brać udział w postępowaniu, to sąd postanowieniem powinien odmówić mu dopuszczenia do udziału w dalszym postępowaniu, a po uprawomocnieniu się tego postanowienia umorzyć postępowanie w części dotyczącej tego uczestnika5. |
Tak będzie w przypadku, gdy uprawnienia do przedmiotu świadczenia przejdą na inną osobę lub od początku postępowania osoba nie była zainteresowana jego wynikiem (np. na skutek działu spadku zdeponowany przedmiot świadczenia przeszedł na jedną osobę, podobnie w przypadku cesji). Jeżeli okoliczności takie będą miały miejsce, to na etapie wycofania przedmiotu, uczestnikiem postępowania powinny być tylko te osoby, które [...]