Abstrakt

Niniejszy artykuł stanowi analizę uregulowań dotyczących postępowania przed Prezesem UOKiK po uchwaleniu nowej ustawy dotyczącej ochrony konkurencji i konsumentów. W cz. I opracowania (MoP Nr 24/2007) omówione zostały ogólne cechy postępowania przed Prezesem UOKiK, zagadnienia postępowania wyjaśniającego, dowodowego, jak również problematyka ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa oraz innych tajemnic podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów. W cz. II analizie poddane zostały środki wzruszenia rozstrzygnięć wydanych w postępowaniu przed Prezesem UOKiK, ustalenia kosztów tego postępowania, a także problematyka postępowań: w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, antymonopolowych w sprawach koncentracji oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Instytucje wspólne dla wszystkich postępowań toczących się przed Prezesem UOKiK (c.d.)

1. Środki wzruszenia rozstrzygnięć wydanych w postępowaniu przed Prezesem UOKiK

Zaskarżanie rozstrzygnięć zapadłych w postępowaniach antymonopolowych zostało uregulowane w OchrKonkurU¹ w sposób szczególny. Pomimo że postępowanie toczące się przed Prezesem UOKiK jest postępowaniem administracyjnym prowadzonym przed organem administracji publicznej ustawodawca w art. 81 OchrKonkurU w specyficzny sposób unormował tryb zaskarżania wydawanych przez niego orzeczeń. Mianowicie wyłączył on możliwość stosowania trybu administracyjnego i sądowoadministracyjnego w zakresie zaskarżania rozstrzygnięć zapadłych w postępowaniach antymonopolowych. Ustawodawca uznał, że spory powstałe na tle wydanych przez Prezesa UOKiK orzeczeń będzie rozpatrywał sąd powszechny – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej jako: SOKiK). Wskazane uregulowanie przesądziło o wyłączeniu z przepisów OchrKonkurU możliwości stosowania do wzruszenia wydawanych w toku postępowań toczących się przed Prezesem UOKiK decyzji i postanowień, środków prawnych przewidzianych w KPA, a dotyczących wznowienia postępowania, uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności decyzji².

Reasumując należy stwierdzić, że powyższa regulacja prawna wyłącza możliwość zaskarżania wydanych przez Prezesa UOKiK orzeczeń na drodze administracyjnej³, sądowoadministracyjnej, jak i stosowania nadzwyczajnych trybów ich wzruszenia. Wprowadzony przez ustawodawcę brak możliwości stosowania przepisów KPA odnoszących się do odwołań od decyzji⁴ i zażaleń na postanowienia⁵, jak również nadzwyczajnych trybów wzruszenia decyzji⁶, był uzasadniany wyłączeniem konkurencyjności obu postępowań. Ustanowienie odmiennej regulacji dotyczącej postępowania odwoławczego zawartej w OchrKonkurU uniemożliwia stronie niezadowolonej z wydanego przez Prezesa UOKiK rozstrzygnięcia, skorzystanie na zasadach ogólnych, określonych w KPA z możliwości zaskarżenia go do organu II instancji w drodze wniesienia odwołania lub zażalenia⁷. Jak już wcześniej wskazano, w tym przedmiocie wprowadzono specyficzny, a zarazem właściwy tryb postępowania, odpowiedni dla charakteru spraw rozpatrywanych przez organ antymonopolowy. Ze względu na specyfikę spraw z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, wprowadzenie drogi sądowego rozstrzygania sporów powstałych na tle wydanych w administracyjnym postępowaniu antymonopolowym rozstrzygnięć należy ocenić pozytywnie. Intencją ustawodawcy było bowiem rozszerzenie zakresu kontroli nad rozstrzygnięciami zapadłymi w postępowaniu antymonopolowym. Powierzenie kontroli sądom powszechnym pozwala na ocenę treści wydanych rozstrzygnięć nie tylko pod kątem legalności, lecz również pod względem merytorycznym⁸.

Decyzje i postanowienia wydane w postępowaniach antymonopolowych mogą zostać zaskarżone wyłącznie wskutek wniesienia odwołania lub zażalenia do SOKiK. Dopuszczalność drogi sądowej została uzależniona od wyczerpania postępowania przed Prezesem UOKiK⁹. Rozstrzygnięcie sprawy przez sąd powszechny zależy bowiem w tym wypadku od istnienia wydanego uprzednio przez organ antymonopolowy rozstrzygnięcia. W szczególności zatem strona odwołująca się nie może pominąć drogi postępowania administracyjnego, gdyż warunkiem dopuszczalności drogi sądowej w sprawach z zakresu konkurencji i konsumentów jest wniesienie środka zaskarżenia od wydanej w postępowaniu administracyjnym decyzji, czyli decyzji istniejącej¹⁰.

a) Odwołanie

Odwołanie od decyzji Prezesa UOKiK wnosi się do SOKiK za jego pośrednictwem. Wniesienie odwołania do jednej z delegatur UOKiK wywołuje skutek tożsamy z pośrednim jego wniesieniem do Prezesa UOKiK. Wprowadzenie pośredniej drogi wnoszenia odwołania do SOKiK miało na celu umożliwienie Prezesowi UOKiK dokonania ,,samokontroli” wydanych rozstrzygnięć¹¹. Instytucja samokontroli umożliwia Prezesowi UOKiK przed przekazaniem odwołania wraz z aktami sprawy SOKiK, jeszcze raz dokonać oceny wydanej w postępowaniu administracyjnym decyzji. Należy zastanowić się nad tym, jakie było [...]