Abstrakt

Ustawa z 7.4.2006 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych¹ spowodowała daleko idące zmiany w sposobie ubiegania się o zamówienia publiczne. Oprócz zmian korzystnych dla wykonawców zamówień publicznych, takich jak zwiększenie dostępu do informacji o zamówieniach mniejszej wartości, rozszerzenie możliwości uzupełniania dokumentów, obowiązek udostępnienia warunków zamówienia na stronie internetowej w przetargu nieograni­czonym, nowelizacja wprowadziła rozwiązania dla nich niekorzystne, szczególnie w zakresie środków ochrony prawnej.

Zamówienia o mniejszej wartości

ZmPrZamPublU zmieniła zasadniczo sposób prowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 60 000 euro. Jedną z istotniejszych zmian jest wyłączenie stosowania w tych postępowaniach przepisów o odwołaniach do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych i skargach do sądu. Wykonawcy pozostawiono więc tylko jeden z trzech środków ochrony prawnej – protest do zamawiającego. Zgodnie z art. 182 ust. 2 pkt 1, jeżeli nie przysługuje odwołanie, protest jest ostatecznie rozstrzyg­nięty wraz z rozstrzygnięciem przez zamawiającego pro­testu lub z upływem terminu na jego rozstrzygnięcie. W praktyce prowadzi to do likwidacji kontroli wykonawców nad działaniami zamawiających w omawianych postępowaniach. Zamawiający musi wprawdzie liczyć się z konsekwencjami ustalenia w trakcie kontroli, że protest był zasadny. Dla wykonawcy, który nie uzyskał zamówienia jest to niewielka pociecha. Może wprawdzie pozwać zamawiającego do sądu, a także informować organy kontroli o nieprawidłowościach, lecz i tak nie osiągnie podstawowego celu, którym jest uzyskanie zamówienia.

Kolejną zmianą w omawianych procedurach jest wyłączenie stosowania przepisów o terminach składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, ofert, ofert wstępnych i ofert orientacyjnych. Wyłączenie to podlega jednak ograniczeniu przewidzianemu w art. 4a ust. 3, zgodnie z którym, terminy te nie mogą być krótsze niż 7 dni od dnia publikacji ogłoszenia na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych albo od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert, ofert wstępnych lub ofert orientacyjnych, jeżeli z przepisów ustawy wynika obowiązek wyznaczenia terminów dłuższych niż 7 dni. Ustawa nie wyznacza minimalnych ter­minów składania ofert dla dwóch trybów postępowania: negocjacji bez ogłoszenia i zapytania o cenę. Wymaga jedynie, aby zamawiający wyznaczał termin składania ofert z uwzględ­nieniem czasu niezbędnego na przygotowanie i złożenie oferty (art. 64 ust. 1 i art. 73). Z kolei, w trybie przetargu ograniczonego na dostawy lub usługi, termin składania ofert nie może być krótszy niż 7 dni od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert. W powyższych przypadkach, jak wynika z art. 4a ust. 1 i 3, zamawiający może wyznaczyć termin składania ofert krótszy niż 7 dni w postępowaniu o udzielenie zamówienia, którego wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 60 000 euro. Takie postępowanie zamawiającego może jednak ograniczyć lub nawet uniemożliwić wykonawcy skorzystanie z przysługujących mu praw do uzyskania wyjaśnień treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i do wniesienia protestu na treść specyfikacji. Zgodnie bowiem z art. 38 ust. 1, zamawiający jest obowiązany niezwłocznie udzielić wyjaśnień, chyba że prośba o wyjaśnienie treści specyfikacji wpłynęła do zamawiają­cego na mniej niż 6 dni przed terminem składania ofert, a w przypadku przetargu ograniczonego oraz negocjacji z ogłoszeniem, jeżeli zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia – na mniej niż 4 dni przed terminem skła­dania ofert. Natomiast protest dotyczący postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jednak nie później niż 3 dni przed upływem terminu składania ofert - jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, a postępowanie jest prowadzone w trybie innym niż przetarg nieograniczony (art. 180 ust. 4 pkt 1).

Artykuł 4a ust. 2 wprowadził też rozwiązanie bardzo korzystne dla wykonawców. Nakazał bowiem zamawiającym zamieszczanie ogłoszeń o wszczęciu postępowania oraz o zawarciu umowy na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych. Wcześniej zamówienia o wartości nieprzekraczającej 60 000 euro były ogłaszane jedynie w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie zamawiającego oraz na jego własnej stronie inter­netowej, jeżeli posiadał taką stronę. Dostęp do takich ogłoszeń był dużo trudniejszy. Wykonawcy otrzymali więc narzędzie poszukiwania informacji o małych zamówieniach. Niestety, art. 4a ust. 2 budzi pewne wątpliwości. W przypadku ogłoszenia o wszczęciu postępowania nakazuje publikację bardzo ograniczonych informacji: przedmiotu zamówienia, kryteriów oceny ofert, a także terminu i miejsca składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu i składania ofert. Należy przypomnieć, że w postępowaniu prowadzonym w trybach przetargu ograniczonego, negocjacji z [...]