Abstrakt

W dniu 21.1.2005 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 805/2004 z 21.4.2004 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych¹, które stosuje się od 21.10.2005 r. W dniu 6.5.2006 r. weszła w życie ustawa z 17.2.2006 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego², która ma na celu wprowadzenie do KPC przepisów niezbędnych z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania rozporządzenia 805/2004. W przepisach wprowadzonych przez ZmKPCU ustawodawca posłużył się pojęciem „przepisów odrębnych”, gdyż mają one służyć tylko uzupełnieniu i usprawnieniu wykonywania rozwiązań zawartych w rozporządzeniu 805/2004. Dokonanie prawidłowej wykładni nowych przepisów KPC możliwe jest tylko w połączeniu z unormowaniami zawartymi w rozporządzeniu. W niniejszym opracowaniu poruszone zostaną zagadnienia dotyczące postępowania egzekucyjnego w państwie wykonania, do którego odnoszą się zarówno przepisy rozporządzenia 805/2004, jak i przepisy wprowadzone do KPC. W cz. I opracowania (MoP Nr 19/2007) omówione zostały ogólne zagadnienia dotyczące postępowania egzekucyjnego, a także odmowa wykonania egzekucji, natomiast w cz. II przeanalizowana zostanie problematyka wstrzymania egzekucji.

Wstrzymanie egzekucji

1. Skutki zaświadczenia o braku lub ograniczeniu wykonalności

Zgodnie z art. 6 ust. 2 rozporządzenia 805/2004, w przypadku pozbawienia, zawieszenia lub ograniczenia wykonalności orzeczenia, któremu nadano zaświadczenie ETE, na skutek wniesionego przez dłużnika środka zaskarżenia wydaje się – na wniosek złożony w dowolnym czasie w sądzie wydania – zaświadczenie stwierdzające brak lub ograniczenie wykonalności. Takie zaświadczenie można uzyskać przy użyciu standardowego formularza zamieszczonego w załączniku IV rozporządzenia.

Brak wykonalności oznacza, że tytuł nie jest już wykonalny z mocy prawa (ipso iure) lub na skutek orzeczenia sądu, natomiast ograniczenie wykonalności może mieć trzy postacie. Po pierwsze, może stwierdzać, że wykonanie zostało tymczasowo zawieszone, po drugie, że wykonanie zostało tymczasowo uzależnione od złożenia przez wierzyciela zabezpieczenia, które dotychczas nie zostało wpłacone oraz po trzecie, że wykonanie zostało tymczasowo ograniczone do środków zabezpieczających³.

Jeżeli zachodzi jedna z tych przesłanek zarówno dłużnik, jak i wierzyciel może skierować do sądu pochodzenia orzeczenia wniosek o wydanie zaświadczenia zgodnie z formularzem zamieszczonym w załączniku IV rozporządzenia 805/2004. Dłużnik bądź wierzyciel posiadający powyższe zaświadczenie może zwrócić się do sądu Państwa Członkowskiego wykonania o zaniechanie lub ograniczenie egzekucji przymusowej. Zgodnie z art. 11 rozporządzenia, zaświadczenie ETE jest skuteczne jedynie w granicach wykonalności orzeczenia. A zatem, państwo wykonania, aby nie popaść w konflikt z art. 11 rozporządzenia 805/2004, musi przedsięwziąć odpowiednie czynności, które doprowadzą do wykonania przedstawionego zaświadczenia o braku lub ograniczeniu wykonalności⁴. Odnośnie zatem do regulacji dotyczącej wydania powyższego zaświadczenia polski ustawodawca wprowadził przepisy uzupełniające art. 795⁵ KPC oraz odesłanie co do właściwości i składu sądu do art. 795¹ oraz 795² KPC⁵.

Należy podkreślić, że po raz kolejny rozporządzenie nie daje odpowiedzi na pytanie w jaki sposób i w jakim trybie Państwo Członkowskie wykonania ma realizować postanowienia z art. 6 ust. 2 rozporządzenia i uwzględniać przedstawione przez dłużnika zaświadczenie o braku (utracie) lub ograniczeniu wykonalności orzeczenia, opatrzonego zaświadczeniem ETE, wystawionego w państwie jego wydania. Z uwagi na powyższe, polski ustawodawca zdecydował się wprowadzić do KPC odpowiednie przepisy umożliwiające prawidłowe wykonanie postanowień rozporządzenia⁶.

W przypadku, gdy dłużnik złoży w Polsce przedmiotowe zaświadczenie zawarte w załączniku IV, które zostało wydane na skutek stwierdzenia, że tytuł utracił wykonalność oraz gdy dłużnik wniesie stosowny wniosek do sądu państwa wykonania to zgodnie z art. 825 pkt 5 KPC sąd ten umorzy postępowanie egzekucyjne. A zatem, do umorzenia nie wystarcza [...]