Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie czytelnikowi instytucji przyłączenia się wierzyciela do toczącego się już postępowania egzekucyjnego z nieruchomości, która to instytucja znajduje unormowanie w art. 927 KPC. Omówienie tego zagadnienia jest celowe ze względu na niejednolite wypowiedzi doktryny, brak ich usystematyzowania oraz jednorodną praktykę w tym zakresie, a co za tym idzie niepożądane rozbieżności w stosowaniu przepisów prawa.

Uwagi wprowadzające

Zgodnie z treścią art. 927 KPC, wierzyciel, który skierował egzekucję do nieruchomości po jej zajęciu z wniosku innego wierzyciela, przyłącza się do postępowania wszczętego wcześniej i nie może żądać powtórzenia czynności już dokonanych; poza tym ma te same prawa co pierwszy wierzyciel. Odpowiednikiem tego przepisu był identycznie brzmiący art. 659 dawnego KPC.

Oprócz omawianego przepisu w KPC znajdziemy jeszcze dwa inne traktujące o połączeniu postępowań egzekucyjnych oraz połączeniu egzekucji, a mianowicie art. 921 § 2 i art. 926 § 1 i 2 KPC. Nie wchodząc w szczegółową analizę zagadnień terminologicznych dwóch podstawowych pojęć leżących u podstaw sądowego postępowania egzekucyjnego jakimi są “postępowanie egzekucyjne” i “egzekucja”¹, gdyż co innego jest tematem niniejszego opracowania, należy naszkicować dwa z przytoczonych przepisów. Wskazać przy tym jednak trzeba, że art. 927 oraz art. 921 § 2 i art. 926 § 1 i 2 KPC choć z pozoru brzmiące podobnie, dotyczą zupełnie innych stanów faktycznych, a ich zastosowanie rodzi zupełnie inne konsekwencje. Łączy je natomiast to, że zgodnie z wypowiedziami doktryny art. 921 § 2 KPC, obok art. 927 KPC stanowi wyrażenie zasady, że z nieruchomości może być prowadzona wyłącznie jedna egzekucja², zaś niektórzy autorzy wyprowadzają to znaczenie również z treści art. 926 KPC³.

Artykuł 921 § 2 KPC pozostaje w ścisłym związku z art. 921 § 1 KPC stanowiącym, że egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona. Wierzyciel może dokonać wyboru komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona, nawet jeżeli nieruchomość nie jest położona w jego rewirze. Stosownie zaś do treści art. 921 § 2 KPC, jeżeli nieruchomość jest położona w okręgu kilku sądów, wierzycielowi przysługuje prawo wyboru między komornikami działającymi przy tych sądach jako równocześnie właściwymi, do których może skierować wniosek o wszczęcie egzekucji z nieruchomości. W tym celu komornik, który rozpoczął egzekucję, o wszczęciu, a następnie o ukończeniu egzekucji, zawiadomi komornika do którego stosownie do treści art. 921 KPC § 1, mogłaby należeć egzekucja. Odpowiednikiem tego przepisu był art. 653 d. KPC.

Artykuł 926 § 1 i § 2 KPC przewiduje możliwość połączenia w jedno postępowanie egzekucyjne postępowań toczących się co do kilku nieruchomości tego samego dłużnika lub co do kilku części tej samej nieruchomości, jak również postępowań egzekucyjnych dotyczących części nieruchomości i jej całości, jeżeli odpowiada to celowi egzekucji, a nie ma przeszkód natury prawnej lub gospodarczej. Połączenie zarządza na wniosek jednej ze stron komornik, a gdy nieruchomości są położone w okręgach różnych sądów rejonowych - sąd okręgowy przełożony nad sądem rejonowym, w którego okręgu wszczęto pierwszą egzekucję. Postępowanie można rozdzielić, jeżeli w dalszym jego toku [...]