Abstrakt
Autor w niniejszym opracowaniu dokonuje analizy pojęcia reprezentanta Skarbu Państwa w radzie nadzorczej spółki kapitałowej, w szczególności spółki akcyjnej. Problematykę tę przedstawiono na tle regulacji zawartych w ustawie z 21.8.1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne1 oraz Kodeksie spółek handlowych.
Wprowadzenie
Ustawa z 21.8.1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, zwana potocznie ustawą antykorupcyjną, zakazuje osobom wymienionym w jej art. 1 i 2, w okresie zajmowania stanowisk lub pełnienia funkcji, o których mowa w tych przepisach, zasiadania w zarządach, radach nadzorczych i komisjach rewizyjnych spółek prawa handlowego (art. 4 pkt 1). Jednakże w art. 6 ust. 1 ustanowiony został od powyższego zakazu wyjątek. Mianowicie, zakaz zajmowania stanowisk we władzach spółek, o którym mowa w art. 4 pkt 1, nie dotyczy osób wymienionych w art. 2 pkt 1, 2 i 6-10, o ile zostały wyznaczone do spółki prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa, innych państwowych osób prawnych, jednostek samorządu terytorialnego, ich związków lub innych osób prawnych jednostek samorządu terytorialnego jako reprezentanci tych podmiotów; osoby te nie mogą zostać wyznaczone do więcej niż dwóch spółek prawa handlowego.
Z powołanych przepisów wynika, że osoby, o których mowa w art. 2 pkt 1, 2 i 6-10, czyli w szczególności zajmujący stanowiska kierownicze (lub równorzędne z nimi pod względem płacowym) pracownicy urzędów państwowych, w tym członkowie korpusu służby cywilnej, wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast), członkowie zarządów powiatów albo województw, pracownicy banków państwowych zajmujący stanowiska prezesa, wiceprezesa, członka zarządu oraz skarbnika, pracownicy przedsiębiorstw państwowych zajmujący stanowiska dyrektora przedsiębiorstwa, jego zastępcy oraz głównego księgowego, pracownicy jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz spółek, w których udział Skarbu Państwa przekracza 50% kapitału zakładowego lub 50% liczby akcji, zajmujący stanowiska prezesa, wiceprezesa i członka zarządu, tudzież pracownicy agencji państwowych zajmujący stanowiska prezesa i wiceprezesa, mogą zasiadać we władzach spółek handlowych tylko wtedy, gdy spełnione zostały łącznie następujące warunki:
- w spółkach tych udziałowcem jest Skarb Państwa, inne państwowe osoby prawne, jednostki samorządu terytorialnego, ich związki lub inne osoby prawne jednostek samorządu terytorialnego;
- osoby te zostały wyznaczone do spółki jako reprezentanci ww. podmiotów2.
Ustawodawca nie wyjaśnia jednak, w jakim znaczeniu użyte zostały pojęcia „wyznaczenia” oraz „reprezentanta”. Ustawa nie definiuje terminu „reprezentant”, nie określa trybu powołania reprezentanta, ani też szczególnego zakresu jego obowiązków. Przy tym instytucja reprezentanta akcjonariusza (wspólnika) w radzie nadzorczej obca jest Kodeksowi spółek handlowych.
Wątpliwości dotyczące pojęcia reprezentanta na gruncie art. 6 OgrGospU utrudniają jednoznaczne wskazanie przypadków, w których osoba podlegająca ustawie, zasiadając we władzach spółki handlowej, nie narusza prawa. Należy przy tym pamiętać, że stosownie do [...]