Abstrakt

Przedmiotem niniejszego opracowania są zasady wnoszenia wkładów do spółki z ograniczoną odpo­wiedzialnością¹, a przede wszystkim próba dookreślenia momentu przejścia przedmiotu wkładu na spółkę, ze szczególnym uwzględnieniem prawa własności nieruchomości i prawa użytkowania wieczystego.

Wprowadzenie

Dokładne określenie momentu przejścia wkładu na spółkę ma doniosłe znaczenie zarówno teoretyczne, jak i praktyczne. Pomijając postulat pewności obrotu, z którego wynika konieczność jednoznacznego ustalenia stosunków własnościowych w każdej chwili (co może mieć znaczenie m.in. w przypadku wniosku o wpis do ksiąg wieczystych, postępowania upadłościowego etc.), dokładne ustalenie momentu przejścia wkładu na spółkę ma również duże znaczenie m.in. z punktu widzenia przepisów o odpowiedzialności, i to zarówno wspólnika wnoszącego wkład, jak i członków zarządu spółki.

Tymczasem, istniejąca w tym zakresie praktyka ukształtowana została jeszcze w oparciu o przepisy Kodeksu handlowego². W szczególności, powstaje wątpliwość co do, stosowanego obecnie w praktyce, mechanizmu przenoszenia na spółkę własności nieruchomości i prawa użytkowania wieczystego, który wytworzył się przede wszystkim w związku z uchwałą Sądu Najwyższego z 5.12.1991 r.³. W przedmiotowej uchwale SN - opierając się m.in. na okoliczności, iż spółka w organizacji nie była pod rządami KH traktowana jako odrębny byt prawny - zdolny do nabywania rzeczy lub praw we własnym imieniu - wywiódł, że dla skutecznego przeniesienia własności nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego) na zawiązywaną spółkę konieczne jest zawarcie odrębnej, od umowy spółki, umowy w formie aktu notarialnego. Co oczywiste, teza tej uchwały znalazła odzwierciedlenie w praktyce obrotu gospodarczego, w szczególności zaś w działalności notariatu oraz sądów wieczystoksięgowych. Pogląd o konieczności zawierania „drugiej umowy” dotyczącej przeniesienia własności nieruchomości (użytkowania wieczystego) na spółkę został przeniesiony na zasady podwyższania kapitału zakładowego spółki oraz - mimo postulatów doktryny - nie został w istotny sposób zrewidowany wraz ze zmianą stanu prawnego, która dokonała się w momencie wejścia w życie Kodeksu spółek handlowych⁴.

De lege lata powstaje zatem wątpliwość, czy stosowana dotychczas w praktyce konstrukcja „dwuetapowego” przenoszenia wkładów w postaci własności nieruchomości bądź użytkowania wieczystego na spółkę jest prawidłowa. Tymczasem opowiedzenie się za [...]