Abstrakt
Postępowanie nieprocesowe w przedmiocie ustanowienia służebności drogi koniecznej, pomimo iż niektóre zagadnienia z nim związane mogą nasuwać istotne wątpliwości w praktyce, zostało nieco „po macoszemu” potraktowane w KPC, które poświęciło mu jedynie jeden przepis szczególny - art. 626, dotyczący konieczności wskazania we wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga (§ 1), oraz dowodu z oględzin nieruchomości (§ 2). Jednocześnie podkreślić trzeba, że do postępowania nieprocesowego należy wyłącznie postępowanie o ustanowienie służebności drogi koniecznej (art. 626 KPC) oraz o jej zasiedzenie (art. 609 KPC w zw. z art. 292 KC)1. Inne postępowania z tego zakresu, jak w szczególności postępowanie o zniesienie służebności, czy o zmianę jej treści, należą już do trybu procesowego.
Zainteresowany w postępowaniu o ustanowienie służebności drogi koniecznej
Dla określenia kręgu uczestników postępowania w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, decydujące znaczenie ma pojęcie „zainteresowanego”, zdefiniowane w art. 510 § 1 KPC oraz wykładnia art. 626 § 1 KPC.
Zainteresowanym jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania (art. 510 § 1 KPC). Sąd, przed którym toczy się postępowanie, obowiązany jest przy tym badać, czy wszystkie osoby zainteresowane są uczestnikami postępowania2.
Niewątpliwie zainteresowanym w postępowaniu o ustanowienie służebności drogi koniecznej będzie właściciel każdej nieruchomości, po której droga mogłaby przebiegać, i to niezależnie od tego, czy dana nieruchomość została oddana lub nie - w użytkowanie wieczyste. Taki wniosek wynika z treści art. 626 § 1 KPC - w innym przypadku wskazywanie wszystkich właścicieli nieruchomości byłoby zbędne i niecelowe. Należy jednocześnie uznać, że właściciel nieruchomości w każdej sytuacji posiada interes prawny w określonym zakończeniu postępowania w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej.
Istotne wątpliwości, szczególnie znając praktykę sądową, pojawiają się w odniesieniu do innych podmiotów, które mogą być zainteresowanymi [...]