KKS przed nowelizacją

KKS po nowelizacji

CZĘŚĆ OGÓLNA

WYKROCZENIA SKARBOWE

Środki karne

Art. 47

[...]

§ 3. Tytułem środka zabezpieczającego można orzec przepadek przedmiotów wymieniony w § 2 pkt 2; przepisy art. 43 § 1 pkt 1, 2 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 47

[...]

§ 3. Do środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów stosuje się odpowiednio art. 31 § 4 i art. 32.

[dodano]

§ 4. Przepadek przedmiotów określony w § 2 pkt 2 można orzec tytułem środka zabezpieczającego; przepisy art. 31 § 1, art. 43 § 1 pkt 1, 2 i 4 oraz § 2 i 3 stosuje się odpowiednio. Przepadek przedmiotów tytułem środka zabezpieczającego można orzec także, jeżeli nałożono karę grzywny w drodze mandatu karnego.

Nowelizacja przewiduje odpowiednie zastosowanie przepisów art. 31 § 4 i art. 32 dotyczących przepadku przedmiotów do zastosowania środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów. Kontrowersje budzi dodany § 4, zgodnie którym, przepadek przedmiotów można orzec tytułem środka zabezpieczającego także w sytuacji, gdy jest sprawca został ukarany karą grzywny w drodze mandatu karnego. Należy dodać, iż nowelizacja tego przepisu spowodowała także zmianę przepisu art. 137 § 2², gdzie zrezygnowano z rozwiązania zgodnie z którym, przy wykroczeniach skarbowych zagrożonych obligatoryjnie przepadkiem przedmiotów nałożenie kary grzywny w drodze mandatu było wykluczone³. Przyjęte rozwiązanie, po pierwsze narusza podstawowe zasady postępowania karnego, tj. zasadę ne bis in idem (art. 17 § 1 pkt 7 KPK w zw. z art. 113 KKS) oraz zasadę res iudicata. Skoro sprawca został ukarany prawomocnym mandatem karnym, to nie można jeszcze raz wobec niego orzec przepadku przedmiotów za ten sam czyn zabroniony⁴. Ponadto nowelizacja poszerzyła obligatoryjność orzekania przepadku przedmiotów przy wykroczeniach skarbowych (art. 49 KKS). I tak mamy sytuację, w której z jednej strony zaostrzono reakcję karną za poszczególne wykroczenia skarbowe, z drugiej zaś dopuszczono rozstrzyganie o nich w drodze mandatu karnego, a więc w sposób, który powinno się stosować do zachowań, które charakteryzują się niską szkodliwością społeczną, a więc nie w przypadku, gdy powinno się orzekać o obligatoryjnym przepadku przedmiotów⁵.

Zasady wymiaru kary grzywny za wykroczenie

Art. 48 § 1. Kara grzywny może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia, chyba że kodeks stanowi inaczej.

§ 2. Mandatem karnym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających podwójnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia.

§ 3. Nakazem karnym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających dziesięciokrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia.

§ 4. Wymierzając karę grzywny, uwzględnia się także dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

[...]

Art. 48 § 1. Kara grzywny może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że kodeks stanowi inaczej.

§ 2. Mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

§ 3. Wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających dziesięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

§ 4. Wymierzając karę grzywny lub nakładając ją mandatem karnym, uwzględnia się także stosunki majątkowe i rodzinne sprawcy oraz jego dochody i możliwości zarobkowe.

[...]