Abstrakt
Postępowanie gospodarcze w ramach sądowego rejestru zastawów stanowi jedną ze szczególnych odmian postępowania nieprocesowego (art. 44 ustawy z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów1). Zostało ono uregulowane w art. 36 i nast. ZastRejU. W kwestiach w tejże ustawie nieuregulowanych, zgodnie ze wzmiankowanym art. 44 stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym. Szereg przepisów proceduralnych ZastRejU zawiera uregulowania szczególne, charakterystyczne wyłącznie dla tego postępowania sądowego. Na tak zaistniały stan prawny nakłada się wyjątkowe uregulowanie problematyki procesowej i materialnoprawnej postępowania o wykreślenie zastawu rejestrowego z rejestru z powodu niedopuszczalności wpisu zastawu dokonanego po ogłoszeniu upadłości zastawcy.
Zakaz obciążania masy upadłości jako zabezpieczenie interesów wierzycieli
Ustawa z 28.2.2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze2 w art. 82 wprowadziła nowe szczególne postępowanie, będące konsekwencją naruszenia zasady zakazu obciążania masy po ogłoszeniu upadłości wynikającej z art. 81 PrUpadNapr:
|
Art. 81 PrUpadNapr: 1. Po ogłoszeniu upadłości nie można obciążyć składników masy upadłości prawem zastawu, zastawu rejestrowego i zastawu skarbowego ani dokonać wpisu w księdze wieczystej lub rejestrze dotyczącego tych składników celem zabezpieczenia wierzytelności, chociażby powstała ona przed ogłoszeniem upadłości. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu i pozostawiono upadłemu prawo zarządu całością lub częścią majątku, a nadzorca sądowy wyraził zgodę na obciążenie majątku upadłego, oraz gdy zarząd masą upadłości sprawuje zarządca, a na obciążenie składników mienia wchodzącego w skład masy upadłości zgodę wyraziła rada wierzycieli. 3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli wniosek o wpis hipoteki został złożony w sądzie w ciągu sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. |
Przepis ten stanowi kontynuację myśli legislacyjnej art. 27 dawnego Prawa upadłościowego3 (dalej jako: PrUp). Jego celem jest swoiste „zamrożenie” masy upadłości, tak aby aktywa masy nie topniały po ogłoszeniu upadłości, m.in. poprzez ustanawianie rzeczowych zabezpieczeń wierzytelności4, co dawałoby uprzywilejowaną pozycję niektórym wierzycielom kosztem innych, wypaczałoby także jeden z celów postępowania upadłościowego jakim jest proporcjonalne zaspokojenie poszczególnych grup wierzycieli.
Dotychczasowe uregulowanie zawierające zakaz obciążania majątku upadłego (masy upadłości) po ogłoszeniu upadłości zakładało, że dokonanie wpisu hipoteki na nieruchomości upadłego, czy też ustanowienie zastawu (także rejestrowego, chociaż expressis verbis art. 27 PrUp tego zastawu nie wymieniał), może być zwalczane przez podmioty zainteresowane (wierzyciela - zastawnika i dłużnika rzeczowego - zastawcy) w drodze [...]