Abstrakt
Autor w niniejszym opracowaniu prezentując zagadnienie dopuszczalności powołania członka zarządu spółki z o.o. na czas nieokreślony przedstawił zarówno stanowisko negujące tę możliwość, jak i argumenty przemawiające za dopuszczalnością powołania członka zarządu na czas nieokreślony, uwzględniając poglądy polskiej doktryny prawa handlowego.
Zagadnienia wstępne
Kwestia dopuszczalności umieszczenia w umowie spółki z o.o. zapisu, iż członkowie zarządu powoływani są do piastowania funkcji w zarządzie spółki na czas nieokreślony budzi wątpliwości w piśmiennictwie, jak również w praktyce stosowania prawa.
Zasadnicze znaczenie z punktu widzenia przedmiotu niniejszego opracowania ma przepis art. 202 § 1-2 i 4 KSH w brzmieniu: § 1. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. § 2. W przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. (...) § 4. Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu. |
Tytułem wstępu dla dalszych rozważań, należy krótko scharakteryzować pojęcie „mandatu” i „kadencji”. De lege lata oba terminy mają charakter normatywny. Pod rządem Kodeksu handlowego relacja pojęcia mandatu (pojęcia stanowiącego element języka prawnego) i kadencji (pojęcia, którym nie posługiwał się ustawodawca) stały się źródłem żywiołowego sporu w piśmiennictwie1. Na gruncie Kodeksu spółek handlowych przez mandat należy rozumieć umocowanie członka zarządu do pełnienia jego funkcji2, natomiast kadencja to okres pełnienia funkcji przez zarządcę w spółce (zob. art. 369 § 1 KSH)3. Zdaniem A. Opalskiego istotę kadencji bardziej precyzyjnie wyraża stwierdzenie, iż jest to okres, na który członek zarządu zostaje powołany, liczony w pełnych latach od dnia powołania4.
Okresy czasu, na które może być powołany członek zarządu spółki z o.o.
Konstrukcja spółki z o.o. pozwala na określenie w umowie spółki różnych okresów czasu, na które może być powołany członek zarządu.
Po pierwsze, członek zarządu może być powołany na kadencję roczną. Kadencja roczna może mieć swoje źródło albo w wyraźnym zapisie umowy spółki albo w milczeniu umowy spółki z o.o. na temat kadencji zarządu. Zgodnie z art. 202 § 1 KSH, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. W przypadku powołania członka zarządu na roczną kadencję (przy zachowaniu zasad co do wygaśnięcia mandatu określonych w art. 202 § 1 KSH) najczęściej dojdzie do wydłużenia faktycznego okresu pełnienia funkcji zarządcy5.
Po drugie, członek zarządu może być powołany na kadencję dłuższą niż rok (np. na dwa, sześć lat). Możliwość powołania członka zarządu na kadencję wieloletnią wynika wyraźnie z treści art. 202 § 2 KSH. W przypadku spółki z o o. - inaczej niż w przypadku spółki akcyjnej - nie ma ustawowego ograniczenia czasu trwania kadencji (zob. art. 369 § 1 zd. 1 KSH). Faktyczny okres sprawowania funkcji przez członka zarządu powołanego na kadencję wieloletnią może ulec przedłużeniu lub skróceniu względem okresu czasu, na który został on powołany6.
Po trzecie, członek zarządu może być powołany do [...]