Abstrakt
Autorka w niniejszym artykule przedstawia pozycję samorządu zawodowego w Polsce w świetle Konstytucji. W opracowaniu wyjaśniono pojęcia korporacji i zawodu zaufania publicznego oraz dokonano analizy pozycji samorządu zawodowego w świetle art. 17 Konstytucji, jednocześnie odwołując się do wypowiedzi doktryny w tym zakresie.
Pojęcie prawne samorządu zawodowego, jego cele i zadania oraz struktura organizacyjna
Samorząd zawodowy to organizacyjna forma zrzeszania się obywateli, ukształtowana na zasadzie więzi zawodowej, powstała celem reprezentowania ich interesów wobec instytucji państwa. Zasadniczym aktem prawnym, który przewiduje możliwość tworzenia samorządów zawodowych jest Konstytucja RP z 2.4.1997 r. Podstawę prawną stanowi art. 17 ust. l Konstytucji, który dopuszcza tworzenie samorządów zawodowych w drodze ustawy, jako podmiotów reprezentujących osoby wykonujące zawód zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
Z Konstytucji wynika, że samorząd zawodowy ma do spełnienia dwa podstawowe zadania:
- reprezentowanie osób wykonujących zawód zaufania publicznego,
- sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
Z treści art. 17 ust. l wynika również charakterystyka podmiotowej strony samorządów zawodowych. Są one jednostkami organizacyjnymi zrzeszającymi osoby wykonujące zawody zaufania publicznego. Samorząd taki jest zatem zrzeszeniem osób fizycznych wykonujących określoną działalność zawodową osobiście, co wyklucza skupienie w ramach samorządu osób prawnych. Cechami osób wchodzących w skład samorządu zawodu zaufania publicznego są dwa rodzaje zdolności: zdolność zawodowa, tzn. przygotowanie do wykonywania tego samego, co inni członkowie korporacji zawodu i zdolność do wykonywania go na poziomie i w zakresie, który może być uznany za wystarczający, aby spełniał kryteria zaufania publicznego.
Owe kryteria to zwłaszcza:
- poziom profesjonalnego przygotowania i praktyki zawodowej,
- przestrzeganie norm deontologicznych,
- kierowanie się w działalności zawodowej interesem osób korzystających z usług, które obdarzają świadczeniodawców zaufaniem1.
Zgodnie z założeniem ustawodawcy istotą samorządu jest sprawowanie przez wyodrębniony podmiot, którym jest dany rodzaj samorządu, w określonych przez prawo granicach władzy publicznej, co następuje przez [...]