Abstrakt
W stosunkach między Państwami Członkowskimi już od dawna obowiązują szczególne reguły dotyczące uznawania orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych wydanych przez ich sądy. Regulacje w tej mierze zawierała Konwencja brukselska z 27.9.1968 r1. Jednakże od dnia wejścia w życie Traktatu Amsterdamskiego (1.5.1999 r.) zagadnienie współpracy sądowej w sprawach cywilnych podlega regulacjom Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Tytuł IV). To oznacza, że w tej dziedzinie mogą być przyjmowane akty prawa wspólnotowego, czyli m.in. rozporządzenia. Właśnie ta zmiana skłoniła instytucje wspólnotowe do przekształcenia Konwencji brukselskiej w rozporządzenie Rady 44/2001/WE o jurysdykcji, uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych2. Jego zakres podmiotowy i przedmiotowy oraz postanowienia dotyczące jurysdykcji zostały przedstawione na łamach „Monitora Prawniczego” (nr 9, 10 i 11/2004). Niniejszy artykuł będzie zaś koncentrował się na dalszych regulacjach rozporządzenia, a więc dotyczących uznawania orzeczeń (zawarte są one w rozdziale III rozporządzenia).
Rodzaje orzeczeń podlegających uznaniu w innym państwie członkowskim
Art. 32. Do celów niniejszego rozporządzenia „orzeczenie” oznacza każde orzeczenie wydane przez sąd lub trybunał Państwa Członkowskiego, niezależnie od tego, czy zostanie określone jako wyrok, postanowienie lub nakaz egzekucyjny, włącznie z postanowieniem w przedmiocie kosztów postępowania, wydanym przez urzędnika sądowego. |
Ustawodawca wspólnotowy ujmuje bardzo szeroko pojęcie orzeczenia, nakazując uwzględniać wszelkie wyroki i postanowienia, także nakazy egzekucyjne oraz postanowienia o kosztach sądowych. W rezultacie uznaniu mogą podlegać nie tylko wyroki końcowe, ale również częściowe czy wstępne. W pojęciu orzeczenia mieszczą się również orzeczenia wydane w postępowaniu uproszczonym, czy w postępowaniu ugodowym. Rozporządzenie nie wprowadza także rozróżnienia między orzeczeniami pozytywnymi a negatywnymi tzn. oddalającymi powództwo na podstawie przesłanek merytorycznych3. Jest to zatem katalog otwarty, uwzględniający specyfikę rozwiązań proceduralnych obowiązujących w poszczególnych państwach członkowskich. Orzeczenia należy jednak wyraźnie odgraniczyć od ugód sądowych. Te zostały bowiem odrębnie uregulowane w rozdziale IV rozporządzenia (art. 58). Trzeba również podkreślić, że uznaniu podlegają jedynie orzeczenia dotyczące kwestii merytorycznych, natomiast nie można uznać orzeczeń rozstrzygających jedynie zagadnienia proceduralne, jak np. o zwrocie pozwu, jego odrzuceniu lub umorzeniu postępowania4.
Warto również spojrzeć na regulację art. 32 od strony [...]