Abstrakt

W 2003 roku miała miejsce nowelizacja Kodeksu cywilnego, na mocy której ostatecznie uchylono przepisy Kodeksu handlowego regulujące prokurę, a zastępujące je przepisy zostały zamieszczone w Kodeksie cywilnym (art. 109¹-109¹⁰ KC)¹. W ramach tej noweli ustawodawca zdecydował się także uregulować w Kodeksie cywilnym definicję przedsiębiorcy. Obie te zmiany zostały dokonane pod wpływem doktryny prawniczej, która od długiego już czasu podnosiła, że zakres podmiotowy prokury niedostępnej dla przedsiębiorców będących osobami fizycznymi pod rządami KH, powinien zostać rozszerzony².

Wprowadzenie

Dopełnieniem reformy instytucji prokury jest zmiana w zakresie przepisów dotyczących podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w związku z wejściem w życie ustawy z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej³, która zastąpiła dotychczasowe Prawo działalności gospodarczej. Przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dotyczące ewidencji działalności gospodarczej odpowiadają potrzebom obrotu w zakresie prokury, przewidując wprost obowiązek przedsiębiorcy ujawnienia danych pełnomocnika przedsiębiorcy (art. 27 ust. 1 pkt 7 oraz art. 30 ust. 1 pkt 14 SwobodaGospU). Pozytywnie należy ocenić także utworzenie Centrali Informacji o Działalności Gospodarczej (art. 41 SwobodaGospU), która umożliwi pełny dostęp do danych dotyczących przedsiębiorcy. Jednak ustawa z 2.7.2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej⁴ przewiduje dla niektórych jej przepisów szczególne vacatio legis, pozostawiając w mocy przepisy PrGosp regulujące dotychczas tę materię. Na podstawie art. 1 pkt 2 WprowSwobodaGospU przepisy art. 16, oraz 23-26 SwobodaGospU (dotyczące nowych zasad ewidencji działalności gospodarczej) wchodzą w życie dopiero 1.1.2007 r. Do tego czasu, na podstawie art. 66 pkt 2 SwobodaGospU, obowiązywać będzie regulacja ewidencji działalności gospodarczej w kształcie określonym w art. 7 do art. 7i⁵. Utrzymane w mocy przepisy nie dają jednoznacznej odpowiedzi w kwestii prokury przedsiębiorców będących osobami fizycznymi. W konsekwencji stan prawny obowiązujący obecnie może budzić wątpliwości dotyczące możliwości udzielania prokury przez tego rodzaju przedsiębiorców. Dlatego też, biorąc pod uwagę długi termin vacatio legis wspomnianych przepisów SwobodaGospU należy rozważyć możliwość udzielania prokury przez przedsiębiorców będących osobami fizycznymi na podstawie obecnie obowiązujących przepisów.

Zakres podmiotowy prokury

Na mocy przepisu art. 109¹ KC prokura jest pełnomocnictwem udzielanym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru. Przepis ten określa więc zakres podmiotów uprawnionych do udzielania prokury. Przedsiębiorcą na podstawie art. 43¹ KC jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1 KC, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Definicja przedsiębiorcy w Kodeksie cywilnym jest zatem określona szeroko. Patrząc już na samą formę prawną, w jakiej podmiot uznawany za przedsiębiorcę może funkcjonować, należy stwierdzić, że [...]