Abstrakt
Dnia 5.3.2004 r. dokonano kolejnej nowelizacji ustawy z 16.11.2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz.U. Nr 62, poz. 577)1. Nowelizacja ma na celu przede wszystkim dostosowanie przepisów ustawy do Dyrektywy 2001/97/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 4.12.2001 r. zmieniającej dyrektywę Rady 91/308/EWG w sprawie uniemożliwienia korzystania z systemu finansowego w celu prania pieniędzy, a także ujednolicenie zawartych regulacji w ramach całego aktu prawnego. W niniejszym artykule Autor dokonuje krytycznej analizy rozwiązań legislacyjnych, przyjętych w ww. ustawie oraz w Kodeksie karnym, mających na celu zwalczanie procederu "prania brudnych pieniędzy".
Rodzaje przestępstw
Przestępstwa związane z naruszeniem obowiązku identyfikacji prania brudnych pieniędzy mogą zostać popełnione na kilka sposobów. Zależą one przede wszystkim od charakteru naruszonego obowiązku identyfikacyjnego. Analizę rozważanych przestępstw należałoby więc przeprowadzić według rodzajów obowiązków identyfikacyjnych.
a) rejestracja transakcji
Pierwszy obowiązek identyfikacji prania brudnych pieniędzy dotyczy rejestracji transakcji wiązanych z procederem prania pieniędzy. Naruszenie tego obowiązku podlega kryminalizacji na podstawie przepisu art. 35 ust.1 pkt 1 i 2 WprowObrFinU.
Art. 35. WprowObrFinU 1. Kto, działając w imieniu lub interesie instytucji obowiązanej, wbrew przepisom ustawy, nie dopełnia obowiązku: 1) rejestracji transakcji lub przechowywania rejestrów transakcji oraz dokumentów dotyczących transakcji, 2) identyfikacji klienta zgodnie z procedurami, o których mowa w art. 28, lub przechowywania informacji objętych identyfikacją, 3) zawiadomienia organu informacji finansowej o transakcji lub o prowadzeniu rachunku na rzecz podmiotu, o którym mowa w art. 16a ust. 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. |
Na podkreślenie zasługuje fakt, iż wskazane zjawisko patologiczne nie jest uregulowane w przepisach art. 299 Kodeksu karnego2. Taka sytuacja musi budzić zastrzeżenia, albowiem rozważana patologia dotyczy przecież istotnego elementu walki z praniem brudnych pieniędzy. Chodzi przecież o naruszenie obowiązku rejestracji, a zatem podstawowej czynności w przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych. Brak tego przestępstwa musi [...]