Abstrakt
Wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego powoduje sytuację analogiczną do tej, jaką co do przerwania biegu przedawnienia wywołuje wniesienie pozwu o zapłatę. Tak samo jak pozew bankowy tytuł egzekucyjny stanowi przewidzianą prawem formę zgłoszenia powództwa. Brak w tym przypadku organu sądowego jest konsekwencją programowego ominięcia drogi sądowego postępowania rozpoznawczego.
Wyrok SN z 15.11.2002 r., II CKN 986/00, OSP Nr 12/2003, poz. 158.
Uwagi wprowadzające
Sąd Najwyższy rozstrzyga w glosowanym wyroku jeden ze szczególnie istotnych z problemów związanych z dochodzeniem wierzytelności banku na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego (BTE). Kwestia przedawnienia roszczeń stwierdzonych pozasądowym tytułem nie jest uregulowana normami Kodeksu cywilnego, brak jest również przepisów szczególnych w Prawie bankowym. Do tej pory problem nie doczekał się rozstrzygnięcia na gruncie orzecznictwa.
Na tle przedmiotowej kwestii możliwe są do przyjęcia następujące stanowiska:
1) wystawienie BTE ani też nadanie mu klauzuli wykonalności nie przerywają biegu przedawnienia na zasadzie art. 123 § 1 pkt 1 KC i nie rozpoczynają biegu nowego 10-letniego terminu przedawnienia na zasadzie art. 125 § 1 KC;
2) roszczenie stwierdzone w BTE równoznaczne jest z roszczeniem stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądowym i jako takie przedawnia się z upływem lat 10 od dnia wystawienia BTE - na zasadzie art. 125 § 1 KC;
3) roszczenie stwierdzone w BTE równoznaczne jest z roszczeniem stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądowym dopiero od chwili nadania mu klauzuli wykonalności i jako takie przedawnia się z upływem lat 10 od uprawomocnienia się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności - na zasadzie art. 125 § 1 KC1;
4) wniesienie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności jest czynnością przedsięwziętą przed sądem bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia i przerywa bieg przedawnienia na zasadzie art. 123 § 1 pkt 1 KC2;
5) już samo wystawienie BTE jest czynnością przedsięwziętą przed sądem bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia i przerywa bieg przedawnienia na zasadzie art. 123 § 1 pkt 1 KC.
Już na wstępie sąd rozprawia się z poglądem przedstawionym w pkt 2 - słusznie podnosząc, iż BTE nie ma mocy wiążącej orzeczenia sądowego i nie stwarza stanu powagi rzeczy osądzonej. Roszczenia stwierdzone w BTE nie są bowiem roszczeniami osądzonymi, pomimo iż po opatrzeniu tytułu klauzulą wykonalności mogą być przymusowo egzekwowane. Sąd stanął więc na stanowisku, że stwierdzone w BTE roszczenia mają status "roszczeń dochodzonych" a nie "roszczeń osądzonych". Roszczenia te podlegają osądzeniudopiero gdy dłużnik wystąpi o ustalenie, że nie istnieje zobowiązanie, z którego bank wywodzi swoje roszczenia. Do takiego stanowiska należy się przychylić - przeciwny pogląd prowadziłby bowiem do pozbawienia prawa do sądu dłużnika, którego zadłużenie stwierdzone zostało w BTE.
Ten sam argument prowadzi do obalenia koncepcji z pkt 3. Natomiast pogląd przedstawiony w pkt 4 nie jest możliwy do przyjęcia w świetle [...]