Monitor Prawniczy

nr 6/2004

Zmiany w Kodeksie pracy. Cz. I. - Zakaz dyskryminacji, mobbing, stosunek pracy, umowa o pracę, wynagrodzenie za pracę, obowiązki pracodawcy

Małgorzata Barzycka-Banaszczyk
jest pracownikiem badawczo-dydaktycznym w Katedrze Prawa Pracy i Polityki Społecznej na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Koordynuje prace Sekcji Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Studenckim Ośrodku Pomocy Prawnej (Klinice Prawa) działającym w ramach WPiA UW. Jest Przewodniczącą Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów i Doktorantów UW. Autorka wielu publikacji z prawa pracy, w tym monografii pt. „Odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy”, a także podręcznika „Prawo pracy” (18 wydań, seria Skrypty Becka) i współautorką „Prawa pracy” (5 wydań, seria Repetytoria Becka), wydawanych przez C.H.Beck
Abstrakt

Od 1.1.2004 r. obowiązują znowelizowane przepisy Kodeksu pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 213, poz. 2081; dalej jako: ZmKPU). Podkreślić należy, że jest to już czterdziesta pierwsza nowelizacja tego aktu normatywnego. Nowelizacja przepisów Kodeksu pracy ma na celu, z jednej strony dostosowanie jego regulacji do ustawodawstwa unijnego, z drugiej zaś dostosowanie przepisów Kodeksu pracy do przepisów Konstytucji RP i zmianę niektórych powszechnie krytykowanych rozwiązań normatywnych. Ponadto do Kodeksu pracy wprowadzono nowe, nieznane dotychczas rozwiązania normatywne.

Zakaz dyskryminacji pracowników w zatrudnieniu oraz zakaz mobbingu

1. Dotychczasowy tytuł rozdziału IIa został zmieniony i dotychczasowa zasada równości odnosząca się do płci pracownika zastąpiona została zasadą równości w ogóle. Oznacza to, że zakaz dyskryminacji pracownika został rozszerzony także na inne kryteria poza płcią.

Nowelizacja tego rozdziału jest konsekwencją dostosowania polskiego ustawodawstwa do regulacji prawa Unii Europejskiej, a przede wszystkim art. 119 Traktatu rzymskiego oraz dyrektyw: Nr 117/75/EWG z 10.2.1975 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich w zakresie stosowania zasady równego wynagradzania kobiet i mężczyzn; Nr 207/76/EWG z 9.2.1976 r. w sprawie realizacji zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, szkolenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy; Nr 43/2000/WE z 29.9.2000 r. w sprawie wdrożenia zasady równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne; Nr 78/2000 z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne ramy równego traktowania w zakresie zatrudniania i wykonywania zawodu: Nr 73/2000/WE z 23.9.2002 r. zmieniającej Dyrektywę Nr 207/76/EWG w sprawie realizacji zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, szkolenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy.

Kryteriami dyskryminacji mogą być: płeć, wiek, niepełnosprawność, religia, wyznanie, rasa, pochodzenie etniczne, narodowość, orientacja seksualna, przekonania polityczne, przynależność związkowa, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.

Tak więc od 1.1.2004 r. poszerzono kryteria dyskryminacji o: pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną oraz zatrudnienie na czas określony i czas nieokreślony, a także o zatrudnienie w pełnym i niepełnym wymiarze.

Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza [...]