Abstrakt

Autor w niniejszym artykule omawia materialnoprawne aspekty ustanowienia służebności drogi koniecznej rozważając je na tle unormowań Kodeksu cywilnego oraz orzecznictwa Sądu Najwyższego.

Przesłanki materialnoprawne ustanowienia służebności drogi koniecznej

Kodeks cywilny w sposób wyraźny przewiduje jedną przesłankę, od której spełnienia uzależnia ustanowienie służebności drogi koniecznej. Przesłanką tą jest brak odpowiedniego dostępu nieruchomości do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich (art. 145 § 1 KC).

Jednocześnie w art. 145 § 3 KC zawarte jest postanowienie, iż przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy, przy czym KC w sposób jednoznaczny nie określa, na jakim etapie badania sprawy sąd ma uwzględniać tenże interes społeczno-gospodarczy, a więc czy interes społeczno-gospodarczy warunkuje samą dopuszczalność ustanowienia służebności drogi koniecznej, czy powinien być brany pod uwagę dopiero przy określaniu, w jaki sposób ma przebiegać pas gruntu objęty służebnością oraz jaki ma być zakres służebności oraz wynagrodzenie za ustanowienie służebności. Rozwiązanie tej kwestii wydaje się zresztą sprawiać trudności również Sądowi Najwyższemu.