Abstrakt
Od 15.1.2004 r. obowiązuje ustawa z 12.12.2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw1. Z punktu widzenia niektórych członków organów nadzoru (a także dla zarządców2) obydwu typów spółek kapitałowych3 istotne znaczenie może mieć, dokonana właśnie wówczas, zmiana definicji spółki dominującej (art. 4 § 1 pkt. 4 lit. d KSH). W przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością podobną rolę można przypisać także zmianie w art. 218 § 2 KSH. Znaczenie powyższych zmian w KSH szczególnie widać podczas analizy ich wpływu na „trwające” (tj. istniejące przed wejściem w życie ZmKSH) mandaty członków organów nadzoru. W pierwszym przypadku ZmKSH spowodowała wygaśnięcie trwających mandatów członków organów nadzoru w dniu 15.1.200044; w drugim zaś - znacząco skróciła czas ich trwania. Jako iż zaprezentowane zostały także poglądy odmienne5, a ZmKSH nie zawiera przepisów przejściowych odnośnie tych kwestii, w niniejszym artykule zostanie podjęta próba analizy tego zagadnienia, którego znaczenie praktyczne trudno przecenić.
Wprowadzenie
1. Nowa definicja dominacji osobowej (art. 4 § 1 pkt 4 lit. d KSH) a zakaz łączenia funkcji w spółkach kapitałowych
Wśród wielu nowości, ZmKSH zmieniła m.in. art. 4 § 1 pkt 4 lit. d KSH, tj. jedną z przesłanek dominacji spółki handlowej wobec innej spółki kapitałowej (zależnej) albo spółdzielni (zależnej) - tj. definicję tzw. dominacji osobowej6. Obecnie, jeżeli członkowie zarządu lub członkowie rady nadzorczej spółki handlowej stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej spółki kapitałowej lub spółdzielni, wówczas pierwsza spółka ma status spółki dominującej (wobec drugiej, tj. zależnej, spółki kapitałowej lub spółdzielni). W poprzednim stanie prawnym, tj. do 15.1.2004 r., stosunek ten powstawał jedynie wówczas, gdy więcej niż połowa członków zarządu spółki kapitałowej była jednocześnie członkami zarządu innej spółki (albo spółdzielni7) zależnej.
Przykładowo wskazać więc można, iż jeżeli obecnie członek (wieloosobowej) rady nadzorczej lub (wieloosobowego) zarządu spółki „A” S.A. byłby równocześnie (jedynym) członkiem zarządu (jednoosobowego) zarządu spółki „B” Sp. z o.o., wówczas spółka „A” S.A. byłaby spółką dominującą w stosunku do spółki „B” Sp. z o.o. - i to nawet wtedy, gdyby pomiędzy tymi spółkami nie występowały żadne powiązania kapitałowe, gospodarcze lub też inne powiązania osobowe. Sytuacja taka może być jednak niekiedy (w przypadku członka rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki dominującej) nie do pogodzenia z innymi przepisami KSH (patrz: dalsze uwagi dotyczące art. 214 § 3 oraz art. 387 § 3 KSH). |
Na marginesie podnieść należy, iż zupełnie niezrozumiałe jest pominięcie przez ustawodawcę w (i to zarówno w obowiązującej poprzednio, jak i znowelizowanej) definicji z art. 4 § 1 pkt 4 lit. d KSH drugiego (ustawowego) organu nadzoru spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, tj. komisji rewizyjnej. Nie bardzo bowiem jasne jest, jakie istotne kryterium uzasadnia [...]