Abstrakt

Ustawa z 12.12.2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw¹, która weszła w życie 15.1.2004 r., wśród wielu istotnych zmian dokonanych w KSH, odnoszących się do wszystkich spółek dotknęła jednego z bardziej kontrowersyjnych zagadnień związanych z przekształceniami spółek, a mianowicie zmieniła zasadniczo zasady przekształcania spółek cywilnych w spółki jawne. W ramach niniejszego opracowania dokonana zostanie analiza aktualnej koncepcji przekształcania spółek cywilnych w spółki jawne na tle zmienionego art. 26 KSH i zmienionych przepisów Tytułu IV Działu III KSH, ze wskazaniem na praktyczne i teoretycznoprawne aspekty omawianego zagadnienia.

Uwagi ogólne

Na wstępie, należy poświęcić kilka uwag zasadniczej dla omawianego zagadnienia kwestii dopuszczalności przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną, czy też generalnie spółkę handlową i zasadności umiejscowienia regulacji prawnej dotyczącej tej materii w KSH. Regulacja prawna przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną, czy też generalnie handlową, mająca zapewnić łatwe dokonywanie zmiany formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej, z prostej formy spółki cywilnej, wystarczającej dla początkowego okresu działalności, w formę bardziej zaawansowaną - spółki handlowej - adekwatną dla działalności gospodarczej prowadzonej na większą skalę, jest niewątpliwie rozwiązaniem potrzebnym z punktu widzenia osób prowadzących działalność gospodarczą oraz rozwiązaniem słusznym co do zasady. Zasadnicze problemy teoretycznoprawne budzi jednak zakres i sposób regulacji prawnej umiejscawiającej przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną i inne spółki handlowe w KSH. Jak słusznie wskazano w doktrynie² wątpliwości musi budzić już fakt, iż regulację prawną przekształcenia spółek cywilnych w spółki handlowe umieszczono w KSH, pomimo tego, że spółka cywilna jest umową uregulowaną w Kodeksie cywilnym (art. 860-875 KC), a zakres regulacji KSH w art. 1 § 1 przewiduje, iż ustawa ta reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych, wśród rodzajów spółek handlowych wymienionych w art. 1 § 2 nie wskazując oczywiście spółki cywilnej, co powoduje pozostawienie przekształcenia spółki cywilnej w handlową poza nawiasem zakresu przedmiotowego i podmiotowego regulacji KSH, stawiając go na pozycji wyjątku od reguły. Kolejnym problemem z zakresu regulacji przekształcenia spółki cywilnej w handlową jest problem specyficznej konstrukcji tego przekształcenia.

Spółka cywilna jest umową - stosunkiem obligacyjnym łączących wspólników, lecz po wyeliminowaniu jej z grona przedsiębiorców przez ustawę z 19.11.1999 r. - Prawo działalności gospodarczej³ i przyznaniu statusu [...]