Abstrakt
Jednym z istotnych powodów gruntownej reformy Prawa upadłościowego1 i Prawa układowego2, które - co podkreślano - cechowały się wysokim poziomem techniki legislacyjnej, był związany z ich treścią problem natury leksykalnej. Przy tworzeniu tych aktów prawnych używano bowiem języka kupieckiego sprzed 70 lat, który obecnie z racji anachronicznych form stał się niezrozumiały3. Obowiązujące od 1.10.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze4, które zastąpiło wymienione wyżej regulacje normujące materię upadłości, w zakresie warstwy językowej cechuje już współczesność pojęć. Wyraźnym tego przykładem może być odmienne, niż to miało miejsce na gruncie poprzedniej ustawy, określenie przesłanki ogłoszenia upadłości. Obecnie jest nią wskazana przez art. 10 PrUpadNapr i zdefiniowana przez art. 11 PrUpadNapr niewypłacalność przedsiębiorcy, a nie jak pod rządami PrUp, „zaprzestanie płacenia długów”, zwrot o bardzo ogólnym charakterze i nie wyjaśnionym na gruncie ustawy znaczeniu. Warto więc zbadać relacje pojęciowe między przedstawionymi przesłankami ogłoszenia upadłości, ponieważ pozwoli to stwierdzić, czy zmiana terminologiczna ma znaczenie wyłącznie formalno-semantyczne, czy może jednak pociąga za sobą skutki merytoryczne.
Wieloznaczność pojęcia niewypłacalności
Należy podkreślić, że niezależnie od PrUpadNapr pojęcie to funkcjonuje jeszcze na gruncie innych aktów prawnych, m.in. na gruncie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy5, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym6, Kodeksu cywilnego, Kodeksu spółek handlowych i Prawa spółdzielczego7. Istotnym jest więc pytanie czy mamy do czynienia z terminem o jednym znaczeniu, czy jednak z terminem, którego znaczenie jest indywidualnie określane na potrzeby poszczególnych ustaw.
Zgodnie z treścią art. 3 OchrRoszczPrU, pracodawca jest niewypłacalny w przypadku, gdy ogłoszono wobec niego upadłość, nawet gdyby postępowanie zostało umorzone, albo gdy odrzucono bądź oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości z przyczyn wskazanych w ustawie, jak również gdy wykreślono z ewidencji działalności gospodarczej wpis o podjęciu przez niego takiej działalności lub gdy cofnięto mu koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej (art. 3 ust. 2 pkt. 1a i b OchrRoszczPrU).
Podobnie, choć nie identycznie, rzecz ujmuje art. 55 KrRejSU, który uznaje przedsiębiorcę za niewypłacalnego, gdy zachodzą podane wyżej przesłanki związane z ogłoszeniem upadłości, jak również w przypadku, gdy został on zobowiązany do wyjawienia majątku w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu egzekucyjnym (art. 913 KPC)
Kodeks cywilny natomiast w ogóle nie precyzuje znaczenia terminu niewypłacalność, choć posługuje się nim w kilku ważnych regulacjach, a przede wszystkim w treści art. 331, art. 458 i art. 527. Można jednak, na gruncie [...]