Monitor Prawniczy

nr 14/2004

Wybór jako podstawa nawiązania stosunku pracy z członkami zarządu spółek kapitałowych

Aneta Giedrewicz
Autorka jest doktorantką w Katedrze Prawa Pracy na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku.
Abstrakt

Autorka w niniejszym opracowaniu koncentruje się na kwestii wyboru jako podstawie rozwiązania stosunku pracy z członkami zarządu spółek kapitałowych. Autorka uwzględniła również poglądy przedstawicieli doktryny dotyczące zatrudnienia pracowników samorządu terytorialnego odnoszące się do istoty wyboru jako podstawy nawiązania stosunku pracy.

Uwagi ogólne

Problematyka związana z zatrudnieniem członków zarządu w spółkach kapitałowych wzbudza liczne niejasności i wątpliwości. Wynikają one z fragmentaryczności regulacji prawnej dotyczącej relacji między spółkami a członkami ich organów. Kodeks spółek handlowych nie rozstrzyga na jakich zasadach ma być zatrudniony członek zarządu, w art. 203 § 1 i art. 370 § 1 stanowi jedynie, że odwołanie członka zarządu nie pozbawia go roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu. Ustawodawca sankcjonuje stanowisko, zgodnie z którym członek zarządu może świadczyć pracę na rzecz spółki na podstawie dodatkowych - obok aktu powołania - stosunków pracowniczych i niepracowniczych. Rozważenia nadal wymaga kwestia, która z podstaw prawnych zatrudnienia pracowników określona w art. 2 KP może stać się podstawą nawiązania stosunku pracy z członkami zarządu.

Przepisy (art. 197 § 1 i art. 368) obowiązujące na gruncie Kodeksu handlowego wskazywały na możliwość odwołania członka zarządu w każdej chwili, co nie uwłaczało jego roszczeniom z umowy o pracę. Na wstępie niniejszego opracowania istotne wydaje się przypomnienie licznych komentarzy przedstawicieli doktryny oraz orzecznictwa SN, powstałych na gruncie analizy powyższych przepisów i zachowujących swoją aktualność w obecnym stanie prawnym.

Rozbieżności wywołała ocena charakteru prawnego powiązań istniejących między spółką a członkiem zarządu zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Odosobnione było twierdzenie o istnieniu jednego stosunku prawnego -stosunku pracy1. Powszechną aprobatę zyskał pogląd, zgodnie z którym członek zarządu świadczący pracę pozostaje ze spółką w dwóch, odrębnych stosunkach prawnych2. Są nimi: stosunek wewnątrzorganizacyjny, będący podstawą pełnienia funkcji piastuna organu osoby prawnej [...]