Abstrakt

W niniejszym opracowaniu Autor przedstawia zagadnienia dotyczące podziału nieruchomości w warunkach braku planu miejscowego na gruncie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz przepisów dotyczących planowania i zagospodarowania przestrzennego. W części pierwszej artykułu zostaną omówione kwestie związane z rodzajem, charakterem i przedmiotowym zakresem dokonywania podziałów nieruchomości.

Rodzaje podziałów nieruchomości

Podział nieruchomości nie jest pojęciem prawnie zdefiniowanym, lecz opisuje normatywnie określone działania podejmowane wobec praw przysługujących do nieruchomości lub działania podejmowane wobec samej nieruchomości jako przedmiotu praw.

W uznanym doktrynalnie pojęciu podziału prawnego (cywilnego) mieszczą się działania skutkujące powstaniem nowych nieruchomości, a więc takie działania, których wynikiem jest podział praw przysługujących do nieruchomości dotychczasowemu podmiotowi lub podmiotom.

Normatywnym wyróżnikiem istnienia nieruchomości w ujęciu cywilnoprawnym jest przysługiwanie do niej prawa własności określonemu podmiotowi. Według bowiem art. 46 KC nieruchomością jest część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności. Nieruchomość wyodrębnia się zatem z otoczenia poprzez wskazanie (ustalenie lub stwierdzenie), czy przysługuje do niej określonemu podmiotowi prawo własności. Jeżeli istnieje podmiot własności części powierzchni ziemskiej, a więc przysługuje do niej prawo własności określonemu podmiotowi, to jest to nieruchomość. Jeżeli zaś nie jest możliwe wskazanie podmiotu prawa własności określonej części powierzchni ziemskiej, to część ta wchodzi w skład innej, większej części, takiej, wobec której istnieje prawna możliwość ustalenia właściciela, będąca nieruchomością.

W przypadku, gdy prawo własności, przysługujące określonemu podmiotowi do nieruchomości, zostanie udostępnione innym podmiotom, w wyniku czego, obok dotychczasowego właściciela pojawią się inni właściciele, mający na wyłączną własność ewidencyjnie wyodrębnione części z dotychczasowej nieruchomości, części te będą nowymi nieruchomościami, jako że podmiotem ich własności będą inne podmioty niż dotychczas. Podzielenie prawa własności nieruchomości na rzecz innych podmiotów skutkuje zatem powstaniem nowych nieruchomości.

Podział prawny (cywilny) nieruchomości to zatem działania zmierzające do podmiotowej zmiany prawa własności w odniesieniu przynajmniej do części dotychczasowej nieruchomości. W wyniku podziału prawnego zmienia się dotychczasowa struktura własnościowa nieruchomości.

Podział prawny jest wynikiem [...]