Abstrakt
W polskim prawie cywilnym szkoda jest podstawową przesłanką odpowiedzialności, jednak Kodeks cywilny, podobnie jak Kodeks zobowiązań, nie zawiera jej ustawowej definicji. W uzasadnieniu do Kodeksu zobowiązań zostało stwierdzone, że definicja szkody jest zbędna, ponieważ wystarczy znaczenie przywiązywane do tego wyrazu w języku potocznym. W związku z tym w doktrynie i w orzecznictwie pojawiły się istotne rozbieżności, co do zakresu omawianego pojęcia.
Wprowadzenie
W języku potocznym poprzez szkodę rozumie się uszczerbek, utratę, zachodzącą zarówno w sferze majątkowej jak i niemajątkowej.
Za prawidłową i jednocześnie najszerszą definicję uznaje się tę podaną przez T. Dybowskiego, według którego: „szkodą jest każdy uszczerbek w prawnie chronionych dobrach, który wyraża się w różnicy między stanem dóbr, jaki już istniał i jaki mógłby następnie w normalnej kolei rzeczy wytworzyć się, a stanem jaki powstał wskutek zdarzenia wywołującego zmianę w dotychczasowym stanie rzeczy, z którym to ustawodawca wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej”1. A. Koch wskazuje, że: „szkodą jest uszczerbek, którego powstanie można ujawnić przez porównanie rzeczywistego stanu rzeczy ze stanem spodziewanym, lecz nieistniejącym. Porównanie takie wskazuje różnicę między nimi, a więc zmianę w stosunku do oczekiwań”2. Problemem zdefiniowania pojęcia szkody zajął się również Sąd Najwyższy, który w uzasadnieniu do uchwały z 22.11.1963 r. stwierdził, iż: „szkodą w znaczeniu potocznym jest różnica między tym, czym poszkodowany dysponowałby w zakresie wartości, których szkoda dotyczy, gdyby nie było zdarzenia powodującego szkodę, a tym czym dysponuje rzeczywiście na skutek tego zdarzenia”3. |
Część autorów szkodę ujmuje jedynie jako uszczerbek majątkowy, inni zarówno jako uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. W. Warkałło, aby odróżnić pojęcie szkody od krzywdy, tę pierwszą [...]