Abstrakt
Przepisy ustawy z 28.2.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535; dalej jako: PrUpadNapr) wprowadzają nową instytucję w naszym porządku prawnym - postępowanie naprawcze, które polega na kompleksowym zrestrukturyzowaniu przedsiębiorcy w płaszczyźnie jego finansów, majątku i zatrudnienia, celem przywrócenia mu zdolności do konkurowania na rynku. Przedmiotem omówienia w niniejszym opracowaniu będzie analiza zdolności naprawczej, rozumianej jako abstrakcyjna zdolność do wszczęcia i prowadzenia postępowania naprawczego, a także analiza przesłanek dla wszczęcia postępowania naprawczego.
Zdolność naprawcza
W dotychczasowej literaturze przedmiotu, na gruncie przepisów rozporządzeń Prezydenta RP z 24.10.1934 r. Prawo upadłościowe (t. jedn.: Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.; dalej jako: PrUp) i Prawo o postępowaniu układowym (Dz.U. Nr 93, poz. 836 ze zm.; dalej jako: PrUkł), posługiwano się takimi pojęciami jak "zdolność upadłościowa" i "zdolność układowa"1. Pojęcia te oznaczały zdolność danego podmiotu do - odpowiednio - ogłoszenia jego upadłości lub otwarcia postępowania układowego.
Termin "zdolność naprawcza" nie jest terminem ustawowym, ale jest terminem języka prawniczego. Oznacza on abstrakcyjnie ujmowaną zdolność danego podmiotu do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania naprawczego2. W piśmiennictwie zaproponowano posługiwanie się terminem "zdolność układowa"3. Jednakże wobec faktu, iż postępowanie naprawcze obejmuje nie tylko zawarcie układu z wierzycielami, lecz również restrukturyzację majątku przedsiębiorstwa i zatrudnienia (art. 503 PrUpad- Napr), termin "zdolność układowa" wydaje się być zbyt wąski dla zakresu, który można mu przypisać.
Zdolność naprawczą mają tylko takie podmioty, które posiadają zdolność prawną, czyli zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych, i zdolność do czynności prawnych4. Postępowanie naprawcze dotyczy bowiem takiego podmiotu, który posiada zobowiązania (które zaciągnął sam lub, za które jest odpowiedzialny) i który może posiadać majątek i zatrudniać pracowników.
Ponadto zdolność naprawczą mogą posiadać podmioty, które będą miały zdolność sądową, czyli zdolność do występowania przed sądem w charakterze strony/uczestnika postępowania, i zdolność procesową, czyli możność samodzielnego działania w postępowaniu przed sądem5. Powyższą tezę należy uzasadnić tym, iż pomimo samodzielnego prowadzenia postępowania naprawczego przez przedsiębiorcę, jego działanie podlega kontroli sądu, w ramach specjalnych procedur. Przedsiębiorca składa bowiem w sądzie oświadczenie o wszczęciu postępowania (art. 494 ust. 1 PrUpadNapr), zawarty układ podlega zatwierdzeniu przez sąd (art. 514 PrUpadNapr), sąd jest władny uchylić zatwierdzony układ (art. 520 PrUpadNapr). Występowanie przed sądem w związku z [...]