Monitor Prawniczy

nr 2/2003

Postępowanie o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt

Marek Machnij
Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Elblągu.
Abstrakt

Postępowanie o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt dotyczy nie tylko akt sprawy z postępowania rozpoznawczego, ale również akt sądowego postępowania zabezpieczającego lub egzekucyjnego. Postępowanie to nie ma na celu dosłownej rekonstrukcji całości takich akt, lecz sprowadza się bardzo często jedynie do ustalenia treści prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, albo do zebrania odpisów dokumentów, które znajdowały się w utraconych aktach ewentualnie ustalenia ich treści w inny sposób w zakresie umożliwiającym kontynuację toczącego się uprzednio postępowania.

Charakter postępowania

Postępowanie o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt1 (dalej jako: „postępowanie o odtworzenie akt”), unormowane w przepisach art. 716-729 KPC, stanowi odrębny rodzaj postępowania2, które wyróżnia się tym, iż nie służy do rozpoznania, zabezpieczenia lub wyegzekwowania roszczeń stron, czyli ogólniej rzecz ujmując - do ochrony praw podmiotowych, lecz ma jedynie charakter pomocniczy do takich postępowań. Z tej przyczyny nie jest ono postępowaniem rozpoznawczym, pomimo umiejscowienia go w części pierwszej KPC, poświęconej temu postępowaniu. Specyfika wspomnianego postępowania znajduje formalny wyraz w jego wydzieleniu w tej części KPC do odrębnej księgi obok przepisów o procesie, postępowaniu nieprocesowym i sądzie polubownym.

Zakres i cel odtworzenia

W związku z tym podkreślić trzeba, iż wbrew umiejscowieniu tych przepisów odtworzeniu mogą ulec nie tylko akta sprawy z postępowania rozpoznawczego, ale również akta sądowego postępowania zabezpieczającego (zwłaszcza toczącego się przed wszczęciem postępowania rozpoznawczego - zob. art. 733 § 2 KPC) lub egzekucyjnego (np. ze skargi na czynności komornika, nadzoru nad egzekucją z nieruchomości lub dotyczącego egzekucji prowadzonej przez sąd jako organ egzekucyjny)3. Ponadto wskazać należy, że odtworzeniu podlegają tylko akta polskiego4 sądu państwowego5.

Podstawowym celem omawianego postępowania jest [...]