Monitor Prawniczy

nr 15/2003

Doręczenie i jego wpływ na bieg terminów w postępowaniu cywilnym

Mariusz Sorysz
Autor jest sędzią Sądu Rejonowego w Chrzanowie, wykładowcą na WPiA UJ.
Abstrakt

Autor w niniejszym artykule omawia problematykę wpływu doręczeń na bieg terminu w postępowaniu cywilnym w ujęciu Kodeksu postępowania cywilnego oraz obowiązującego w nowym brzmieniu od 1.4.2003 r.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.6.1999 r. w sprawie szczegółowego trybu doręczania pism sądowych przez pocztę w postępowaniu cywilnym2.

Uwagi wstępne

Organ procesowy jest uprawniony do podejmowania decyzji istotnych dla stron bez ich udziału, z tym, że ustawa w takiej sytuacji nakłada na organ obowiązek doręczenia orzeczenia, z którym wiążą się dla uczestników postępowania pewne prawa i obowiązki ograniczone terminami ustawowymi i sądowymi. Ustawodawca uznając społeczną funkcję postępowania cywilnego odszedł przy regulacji doręczeń od zasady rozporządzalności formalnej3 obowiązującej w ustawie procesowej rozumianej jako rozporządzanie przez uczestników postępowania czynnościami procesowymi jak i całym tokiem postępowania, tj. pozostawiającej im troskę o los poszczególnych czynności procesowych. Prawodawca normując uprawnienia sądu w zakresie doręczeń uznał również, iż zasada dyspozytywności nie jest wystarczająca dla zapewnienia społecznej funkcji postępowania, jak również nie zabezpiecza potrzeb praktyki w zakresie pewności, szybkości doręczeń. Konsekwencją takiego stanowiska było przyjęcie przez ustawodawcę w KPC zasady oficjalności doręczeń4, tj. dokonywania ich z urzędu.

Przyjęcie przez ustawę pewnego modelu stwierdzającego prawidłowość dokonanego doręczenia pozwala stwierdzić skuteczność doręczenia i tym samym rozstrzygnąć czy w konkretnym przypadku nastąpiło otwarcie biegu danego terminu, czy też nie.

Terminy w postępowaniu cywilnym

W KPC można wyróżnić terminy dla czynności procesowych podmiotów biorących udział w postępowaniu (stron, prokuratora interwenienta ubocznego) oraz terminy dla czynności organu procesowego. Wśród terminów dla czynności procesowych stron [...]