Abstrakt
Polski ustawodawca 14.2.2003 r.1 uchwalił nowelizację Kodeksu cywilnego, wprowadzając m.in. zmiany uwzględniające ochronę tajemnic handlowych w trakcie negocjacji. Niniejszy artykuł stanowi próbę oceny nowych regulacji w zakresie ochrony tajemnic handlowych w trakcie negocjowania i zawierania kontraktów.
Uwagi wstępne
Analiza zagadnień ochrony tajemnic handlowych wymaga w pierwszym rzędzie zdefiniowania pojęcia tajemnicy handlowej, w dalszej kolejności przedstawienia dotychczasowego modelu ochrony sekretów handlowych i finalnie omówienia zmian wynikających z nowelizacji Kodeksu cywilnego. Ponieważ przepisy poświęcone zagadnieniom ochrony informacji w trakcie negocjacji stanowią nowość legislacyjną warto przytoczyć je in extenso:
Art. 721. § 1. Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba że strony uzgodniły inaczej. § 2. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści. |
Pojęcie tajemnicy handlowej a pojęcie informacji
W trakcie negocjacji strony często ujawniają sobie określone informacje o zróżnicowanym charakterze. W obrocie profesjonalnym informacje te będą miały najczęściej charakter tajemnic handlowych. Prawo polskie, w przeciwieństwie do niektórych ustawodawstw obcych, nie zawiera jednego aktu regulującego zagadnienia ochrony tajemnic komercyjnych i jednej uniwersalnej definicji tajemnicy handlowej. Przyjmuje się jednak, że przewodnią rolę w zakresie ochrony tajemnic handlowych odgrywa art. 11 ustawy z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej jako: ZNKU)2. Przepis ten stanowi, iż „przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności” (art. 11 ust. 4). Powyższe postanowienie zostało znowelizowane przez ustawę z 5.7.2002 r.3 W wersji sprzed nowelizacji art. 11 ust. 4 stanowił wyraźnie, że jednym z rodzajów tajemnic podlegających ochronie są „tajemnice handlowe”. Nowelizacja wykreśliła z ustawy pojęcie „tajemnic handlowych”. Nie oznacza to jednak, że tajemnice handlowe nie podlegają ochronie. Nowela do ZNKU wprowadziła bowiem do systemu prawnego zbiorcze pojęcie „informacji posiadającej wartość gospodarczą”, które obejmuje różne rodzaje tajemnic w tym i tajemnice handlowe. Tutaj wyłania się jednak problem. Mianowicie, dodany do KC art. 721 § 1 - podstawowy przepis w zakresie ochrony tajemnic w trakcie negocjacji - posługuje się pojęciem „informacji”, a nie tajemnicy handlowej. Powstaje pytanie jak rozumieć termin „informacja” używany przez KC? Już prima facie widać, że udzielenie odpowiedzi na to pytanie ma głębokie znaczenie teoretyczne i praktyczne. Na gruncie art. 11 ZNKU ochronie nie podlega każda informacja, ale tylko taka informacja, która posiada wartość gospodarczą oraz co do której przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania jej poufności. KC posługując się terminem „informacja” nie stawia żadnych dodatkowych wymagań co do charakteru tej informacji. Wykładnia literalna prowadziłaby zatem do wniosku, że na gruncie art. 721 KC ochronie podlega każda informacja, bez względu na to czy ma wartość gospodarczą i czy strona podjęła jakieś działania w celu zachowania tej informacji w poufności. Można twierdzić, że art. 721 KC należy rozumieć właśnie zgodnie z jego literalnym brzmieniem tzn. kodeks cywilny chroniłby w takim układzie każdą informację o majątkowym lub niemajątkowym charakterze udostępnioną drugiej stronie podczas negocjacji bez względu na to czy strona negocjacji podjęła niezbędne działania w celu zachowania tej informacji w poufności.
KC w przeciwieństwie do ZNKU dotyczy bowiem nie tylko relacji pomiędzy przedsiębiorcami, ale także obrotu nieprofesjonalnego, w ramach którego informacja udostępniana podczas negocjacji powinna również podlegać ochronie. Pojęcie informacji użyte w KC byłoby w konsekwencji [...]