Abstrakt

W niniejszym artykule Autor - wybitny autorytet prawa handlowego - analizuje ostatnie nowelizacje ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, które miały miejsce w Sejmie 5.7.2002 r. Jak podkreśla Autor, przy ocenie każdej ustawy, a więc i omawianych ustaw nowelizujących, bardzo ważne jest czy będą one dobrze służyć praktyce, czy nowe przepisy staną się sprawnym instrumentem sądów, urzędów i przedsiębiorców. W tym celu jest niezbędna nie tylko merytoryczna trafność regulacji, ale również poprawna redakcja przepisów. I właśnie w tym zakresie ustawy nowelizacyjne budzą najwięcej zastrzeżeń.

Zmiany dotyczące legitymacji czynnej i zabezpieczenia powództwa

1. Zmiany dotyczące legitymacji czynnej w sprawach nieuczciwej konkurencji

A. Przepisy ustawy określające, kto może wystąpić z powództwem z tytułu czynu nieuczciwej konkurencji kilkakrotnie ulegały zmianom. Pierwotnie art. 19 ust. 1 ZNKU przewidywał, że z roszczeniami mogą występować krajowe lub regionalne organizacje, których celem statutowym jest ochrona interesów konsumentów oraz krajowe lub regionalne organizacje, których celem statutowym jest ochrona przedsiębiorców. Przepis nie wymieniał przedsiębiorcy pokrzywdzonego wśród podmiotów mających legitymację czynną. Nie ulegało jednak żadnej wątpliwości, że przede wszystkim ten właśnie przedsiębiorca może wnieść pozew przeciwko sprawcy czynu nieuczciwej konkurencji¹. Być może dla ułatwienia zrozumienia treści ustawy należało dla jasności wymienić pokrzywdzonego przedsiębiorcę na początku art. 19 ust. 1. W pierwszych latach obowiązywania ZNKU procesy wytaczane przez przedsiębiorców nie były liczne, organizacje konsumentów wnosiły powództwa w sporadycznych przypadkach, a organizacje przedsiębiorców były całkiem bierne. Rozpowszechniało się przekonanie, że cywilnoprawne instrumenty zwalczania nieuczciwej konkurencji nie są należcie wykorzystywane. Jeśli chodzi o ściganie występków i wykroczeń przewidzianych w ZNKU sytuacja wyglądała jeszcze gorzej. Słusznie uczynił więc ustawodawca uzupełniając mocą art. 56 ustawy z 8.8.1996 r. o zmianie niektórych ustaw normujących funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej (Dz.U. Nr 106, poz. 496), listę podmiotów uprawnionych do występowania z roszczeniami o Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Prezes Urzędu niejednokrotnie korzystał z uzyskanych uprawnień². Dwa lata później ustawodawca uczynił następny krok i art. 4 ustawy z 24.8.1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U. Nr 106, poz. 668) przyznał legitymację czynną w tych sprawach również powiatowym (miejskim) rzecznikom konsumentów. Dzięki temu nowa, liczna grupa podmiotów uzyskała legitymację czynną, chociaż z tym ograniczeniem, że powództwa wytaczać mogą tylko na rzecz konsumentów. Ponadto z powództwami o czyny nieuczciwej konkurencji, na podstawie zasad ogólnych³, mogą wystąpić: prokurator oraz niektóre organizacje społeczne⁴. Dodać trzeba, że ogólnokrajowe i regionalne organizacje konsumentów i przedsiębiorców, Prezes UOKiK oraz [...]