Abstrakt
O tym kiedy dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego decydują przepisy prawa materialnego (art. 463, 465 § 3, 467 KC) oraz przepisy ustaw szczegółowo wymienionych w poniższym materiale. Ważne złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego jest istotne ponieważ stanowi spełnienie świadczenia oraz zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia.
W niniejszym artykule Autor, z praktycznego punktu widzenia, przedstawia również elementy postępowania w sprawach złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego.
Uprawnienie do złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego
Powyższe uprawnienia regulują przepisy prawa materialnego, one zatem decydują o legitymacji procesowej podmiotu, który zamierza złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego.
W szczególności w grę będą przepisy prawa materialnego, w następujących przypadkach:
A. Kodeks cywilny
- jeżeli rzecz obciążona zastawem zostaje narażona na utratę lub uszkodzenie (art. 321 § 1),
- w razie sprzedaży rzeczy obciążonej cena uzyskana ze sprzedaży (art. 321 § 2),
- kiedy zbywca wierzytelności zabezpieczonej zastawem odmawia nabywcy wydania rzeczy obciążonej (art. 324),
- na żądanie zastawcy wierzytelności i zastawnika (art. 333),
- na żądanie zastawcy lub zastawnika wierzytelności obciążonej zastawem, zanim wierzytelność zabezpieczona stała się wymagalna (art. 334),
- w przypadku, kiedy ustawa przewiduje obowiązek zabezpieczenia (art. 364 § 1 i § 2, 270, 439, 461, 490 § 1, 496, 552, 601, 671 § 2),
- w razie kiedy jest kilku wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego, a jeden z nich sprzeciwia się spełnieniu tego świadczenia do rąk innego z pozostałych wierzycieli (art. 381 § 2),
- jeżeli wierzyciel odmawia pokwitowania (art. 463),
- kiedy wierzyciel odmawia zwrotu dokumentu lub uczynienia na nim odpowiedniej wzmianki albo pisemnego oświadczenia o utracie dokumentu (art. 465 § 3),
- jeżeli wskutek okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, nie wie, kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub siedziby wierzyciela (art. 467 pkt 1),
- jeżeli wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przejęcia świadczenia (art. 467 pkt 2),
- jeżeli powstał spór, kto jest wierzycielem (art. 467 pkt 3),
- jeżeli z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione (art. 467 pkt 4),
- w razie zwłoki wierzyciela (art. 486 § 1),
- w przypadku wątpliwości, czy okaziciel dokumentu jest wierzycielem (art. 92111).
B. Kodeks rodzinny i opiekuńczy
- kiedy sąd opiekuńczy zobowiązuje opiekuna do złożenia do depozytu sądowego kosztowności, papierów wartościowych i innych dokumentów (art. 161 § 1).
C. Kodeks postępowania karnego
- jeżeli istnieje wątpliwość komu należy wydać zatrzymaną rzecz (art. 231 § 1),
- w przypadku sprzedania przedmiotów ulegających szybkiemu zniszczeniu, lub takich, których przechowywanie byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie wartości rzeczy (art. 232 § 2).
D. Kodeks postępowania cywilnego
- złożenie do depozytu spisanego majątku ruchomego, jako środek zabezpieczenia (art. 636),
- złożenie do depozytu ceny uzyskanej ze sprzedaży stanowiących zabezpieczenie rzeczy ulegających szybkiemu zepsuciu (art. 751 § 2 KPC),
- jeżeli zajęte pieniądze nie wystarczają na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, w celu podziału (art. 852 § 1),
- kiedy zgłoszono zarzut, że do zajętych pieniędzy osobie trzeciej przysługuje prawo stanowiące przeszkodę do wydania ich wierzycielowi (art. 852 § 2),
- w razie wydania nakazu zapłaty złożenie kwoty zasądzonej wraz z wymagalnymi odsetkami w celu zabezpieczenia (art. 492 § 1),
- w przypadku, kiedy rzecz oddana pod dozór osobie nieuprawnionej do korzystania z niej przynosi dochód - czysty dochód po potrąceniu wydatków (art. 862 § 1),
- w razie świadczeń periodycznych wymagalnych w przyszłości - suma świadczeń periodycznych za sześć miesięcy (art. 883 § 2),
- jeżeli na wniosek wierzyciela komornik odbierze dłużnikowi dokumenty stanowiące dowód wierzytelności (art. 888 § 1),
- na wezwanie komornika skierowane do dłużnika wierzytelności, aby należne świadczenie złożył do depozytu sądowego (art. 896 § 1 pkt 2),
- w przypadku nadwyżki dochodów po pokryciu wydatków (art. 941),
- cenę nabycia przez licytanta (art. 967),
- jeżeli zachodzi przyczyna uzasadniająca wstrzymanie wypłaty sum objętych planem podziału (art. 1024 § 1 pkt 4),
- jeżeli komornik nie może sporządzić planu podziału na podstawie samego oświadczenia zakładu pracy (art. 1029 § 1),
- w przypadku należności przypadających wierzycielowi niemającemu jeszcze tytułu wykonawczego (art. 1032 § 1),
- jeżeli hipoteka kaucyjna nie jest wyczerpana i może służyć jeszcze zabezpieczeniu wierzyciela (art. 1038),
- w przypadku sumy wydzielonej na zaspokojenie wierzytelności, której uiszczenie zależne jest od warunku zawieszającego albo od wyniku sporu (art. 1040 § 1),
- jeżeli suma wydzielona na zaspokojenie wierzytelności zależnych od warunku rozwiązującego, a obowiązek zabezpieczenia zwrotu ciąży na wierzycielu z mocy istniejącego między nim a dłużnikiem stosunku prawnego (art. 1040 § 2),
- jeżeli rzeczy odebranej nie można niezwłocznie wydać wierzycielowi (art. 1042).
E. Kodeks morski
- reszty ceny uzyskanej przez przewoźnika ze sprzedaży ładunku, po [...]