Monitor Prawniczy
nr 8/2002
Wyłączenie wierzytelności z masy upadłości
Abstrakt
Niniejszy artykuł zawiera omówienie zagadnienia z obszaru szczególnego zainteresowania stron i organów postępowania upadłościowego w sytuacji, w której zachodzi potrzeba wyeliminowania z masy upadłości niektórych jej składników (zwłaszcza wierzytelności i innych praw), nie dających się spieniężyć lub wątpliwych co do istnienia. Przedmiotowe sprawy są różnie rozstrzygane przez organy postępowania upadłościowego, czego przyczyną jest niewątpliwie błędne - moim zdaniem - stanowisko doktryny (w orzecznictwie nie było dotąd wypowiedzi na ten temat) w odniesieniu do zakresu stosowania art. 131 § 1 pkt 10 Prawa upadłościowego. Stanowisko, które poprzednio prezentowane było również przeze mnie - w wyniku reinterpretacji przedmiotowego przepisu - w znacznym stopniu zostało zmienione.
Stan faktyczny
W jednej ze spraw upadłościowych syndyk masy upadłości w szeregu pism (łącznie aż 137) wnosił o udzielenie mu zezwolenia na “zrzeczenie się roszczenia” w stosunku do dłużników upadłej spółki, na podstawie przepisu art. 131 § 1 pkt 10 Prawa upadłościowego (dalej jako: PrUp). W uzasadnieniu tych wniosków syndyk przytaczał najczęściej następujące przyczyny:- “brak możliwości wyegzekwowania należności z powodu ciężkiej sytuacji majątkowej dłużnika,- dalsze prowadzenie egzekucji powoduje niewspółmiernie wysokie koszty,- przedawnienie roszczenia,- wątpliwość co do zasadności roszczenia (chodziło tu przede wszystkim o zwrot kosztów szkolenia pracowników),- śmierć dłużnika,- brak adresu dłużnika w Polsce lub przebywanie go za granicą”.W kilku innych przypadkach syndyk wnosił o udzielenie mu zezwolenia na zawarcie ugody, polegającej m.in. na tym, że “dłużnicy upadłej spółki w zamian za zwolnienie ich z długu zobowiążą się świadczyć na rzecz masy upadłości usługi lub dostawy”. Wszystkie te wnioski zostały w całości uwzględnione przez sędziego-komisarza w formie stosownego postanowienia z uzasadnieniem.Uważam, że praktyka ta nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach z przyczyn, które wymagają obszerniejszego omówienia.