Abstrakt

Prawo do udziału w zyskach spółki z o.o. jest - z racji kapitałowego charakteru tej spółki - bodaj najważniejszym uprawnieniem jej wspólników. Wspólnicy, wnosząc wkłady na pokrycie kapitału zakładowego spółki, wyposażają przez to spółkę w środki pozwalające na uruchomienie i prowadzenie działalności gospodarczej i spodziewają się uzyskać w określonej perspektywie wypłaty zysku spółki stanowiące swoiste wynagrodzenie za oddanie spółce wartości majątkowych.

Należy jednak zarazem zauważyć, że osiągnięcie zysku będzie nieistotne lub mało istotne, albo nawet niemożliwe do osiągnięcia w tych spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, które nie realizują celu zarobkowego, zajmując się inną działalnością gospodarczą¹, albo w spółkach o celu niegospodarczym².

Powstanie prawa do dywidendy

Zgodnie z art. 191 § 1 KSH wspólnicy mają prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego, przeznaczonego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. W odróżnieniu od przepisów KH prawo do dywidendy nie powstaje więc, w modelowej wersji, z mocy ustawy³, lecz wymaga uchwały wspólników (która ma zatem charakter konstytutywny), przeznaczającej całość lub część zysku za ostatni rok obrotowy do podziału między wspólników - równie dobrze zatem wdrodze uchwały może powziąć decyzję nieprzyznającą wspólnikom w ogóle jakiejkolwiek kwoty dywidendy, przeznaczając zysk spółki np. na kapitał zapasowy czy rezerwowy. Przedmiotowa uchwała, w myśl art. 231 § 2 pkt 2 KSH, powinna być podjęta na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników - przede wszystkim wyłączone jest tu głosowanie pisemne (art. 231 § 4 KSH).

W rezultacie powyższej zmiany straciły aktualność orzeczenia i poglądy dotyczące tego, w jakich przypadkach uchwała zgromadzenia wspólników może podjąć uchwałę o wyłączeniu zysku od podziału pomiędzy wspólników - wymagano tu zwykle stosownego postanowienia umowy spółki⁴.